tag:blogger.com,1999:blog-10856608997640034172024-03-27T16:53:21.606-07:00dam-damonline-a doctor rawnna - a FREE-in!dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.comBlogger16125tag:blogger.com,1999:blog-1085660899764003417.post-72885860856931932412015-01-01T20:57:00.000-08:002015-01-01T20:57:28.541-08:00<b>CHUL RIT THAR LEH ILA...</b><br />
<br />
Kum 2 chuang a vei hnuah hei ka blog ka lut leh chiah!! Awm hmun insawn leh chhungkaw lam insingsak avang te, hna thawhna hmun sawn te pawh chhuanlam tling lo te te chu ni mah se chhuanlamah han hmang tho ta ila. Kawng leh lamah chuan Facebook lamah kan lo tuan ve thin bawk nen, hun hian min daih lo a ni deuh ber e. Chung zawng zawng bakah chuan khawvel ram changkang lo pawla chengte tan chuan Internet man phak lohna hmun te, manna tur pawisain a daih loh hun te pawh hi a lo awm ve leh fo thin a nih hi!<br />
<b> </b><br />
Engpawhnise, he blog hi lo chhiar ve palh te in awm chuan <b>Kum thar 2015 chibai</b> ka han buk phawt mai ang che u. Medical lam topic lian tham chu rawn ziah leh zeuh zeuh hun te pawh a awm mai thei e. Amaherawhchu, hun neihin a daih loh chuan a tawi thei zawngin Medical lam thu thar leh in zawhna chhanna lam rawn thlur deuh tawh mai ila a that ka ring.<br />
<br />
Chuvangin, tun tum atan chuan tun laia hriselna lam thu thar tlemte hian hmawr ka han bawk tawh ang e:<br />
<br />
<b>1. Tun </b>thlasik chawlh chhung hian America ramah hritlang awmna hri a leng nasa hle a, naupang 15 velin an thih pui tawh a ni.<br />
<br />
2. <b>Ebola: </b>Tun tum Ebola natna lo taidarh chiam kha a tidarh tantu chu Guinea ram mipa naupang Emile Ouamounoa ni thei mai awm mang e an ti. He mipa naupang hi an infiam laiin bak awmna thing kawrawng chhungah a lut a, chuta tang chuan Ebola a vei ta a, chu chu a taidarh ta a ni an ti.<br />
Tunah hian Ebola vei mi 20,000 chuang awmin mi 8,000 velin an thih pui tawh a ni. Khawvel ram dangah chuan a la darh nasa lo nain, Africa rama Guinea, Sierra Leone leh Liberia ramah te chuan ziaawm lam a la pan hlei thei lo.dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1085660899764003417.post-13884638832152831322012-09-05T23:50:00.001-07:002012-09-05T23:50:14.530-07:00Post 15: Chhùl Cancer(<em>Post khât manah tun ṭum chu nû ho pual deuh bîk hi post daih teh ang!)</em><br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
<strong><em>Chhùl Cancer chu engnge?</em></strong> <br />
Mizovin chhùl cancer kan tih mai hi chhùl pumpui cancer ni lovin chhùl hnuai lam hmâwr (cervix) cancer a ni tlângpui. Chhûl han tih ngawt pawh hi a fiah tâwk lo hle a, Sâpṭawnga '<em>uterus</em>' an han tih mai hi Mizo hian 'chhùl in nghâk' kan tih nèn hian thuhmun a ni em? A lem hi lo en chhin ila: </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-SYaRUAUp68Q/UEbjit1r92I/AAAAAAAAAC8/qk7aMA3eE8o/s1600/42645_femalereproductive.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; cssfloat: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" hea="true" src="http://1.bp.blogspot.com/-SYaRUAUp68Q/UEbjit1r92I/AAAAAAAAAC8/qk7aMA3eE8o/s1600/42645_femalereproductive.jpg" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
He milema '<em><strong>cervix</strong>'</em> hi chhùl hmâwr kan han tih mai chu a ni a, he lai hi cancer awm tamna lai ber chu a ni. Nau paina hmun tak tak chu chhùl pui (uterus) chhûngah hian a ni thung. Helai pawh hi a cancer thei tho va, mahse chhùl hmâwr lai ai hi chuan cancer a awm khât fê zàwk.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
(Fallopian tube = chi kawng)</div>
<div style="text-align: justify;">
(Ovary = chi bâwm)</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong>Chhùl Cancer hi eng ang taka tam nge</strong>? </div>
<div style="text-align: justify;">
Chhùl cancer hi hnute cancer dawta hmeichhe cancer vei tam ber a ni. Khawvèl pumpuiah kum tin hmeichhia 2,50,000 aia tamin an thihpui mêk. Chhùl cancer zà zêla sawmriat (80%) hi ram hnufual (developing countries) hmeichhiaten an vei a ni. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<strong>Chhùl Cancer hi eng vanga lo awm nge?</strong> </div>
<div style="text-align: justify;">
Chhùl Cancer awmtîrtu nia an hriat zinga langsàr zualte chu:</div>
<div style="text-align: justify;">
<ul>
<li><strong>Human Papilloma Virus (HPV): </strong> He virus hi chhùl cancer tam berah hian a inhnamhnawih tih hmuhchhuah a ni a, chhùl cancer za zêla sawm sarih (70%) vêl lai hi HPV vànga awm niin an chhût.</li>
<li><strong>Vaihlo zial zûk</strong>: Mei zûk hrim hrim hian chhùl cancer a awmtîr thei an ti bawk.</li>
<li><strong>HIV: </strong>HIV positive-te hian chhùl cancer an vei awl bîk bawk.</li>
<li><strong>Kawppui ngah:</strong> Sex lama inhmang hmâ leh kawppui nei ngahte hian chhùl cancer hi an vei hma bîk bawk.</li>
<li><strong>Hriat loh</strong>: chhùl cancer ṭhenkhat chuan a chhan puh tùr an nei lo.</li>
</ul>
</div>
<strong>Chhùl Cancer chu engtinnge a lo lan chhuah ṭhin? </strong><br />
A ṭan tìr lamah chuan engmah taksaah danglamna sawi tùr a awm lo fo ṭhin. Amaherawhchu tlêma a lo nasat ṭan deuh hnuah erawh chuan hêngte hi a lan chhuah dan tlângpui a ni:<br />
<ul>
<li>A hun pangngai ni lova thi chhuak (a bîk takin nupa inpàwl hnûah te)</li>
<li>Serha bawlhhlawh chhuak tam</li>
<li>Nupa inpàwl laia nâ</li>
</ul>
A natna a lo nasat tak tak hnuah phei chuan:<br />
<ul>
<li>Thi pùt nasa</li>
<li>Serha bawlhhlawh chhuak rim chhia</li>
<li>Tai chhûngril nâ</li>
<li>Chaw ei tui lo</li>
<li>Chêr tawlh tawlh</li>
<li>Ke vûng / ke nâ</li>
<li>Zun emaw êk emaw serh kua aṭanga pût </li>
</ul>
<strong>Chhùl Cancer leh Cancer loh engtinnge kan hriat ang?</strong><br />
Chhùl hmâwr pân aṭang khân 'sample' an la a, chu chu '<em><strong>biopsy</strong></em>' an tih hi a ni. Chu chu enlennain an lo en a, cancer a nih leh nih loh an finfiah thei ṭhin a ni.<br />
<br />
<strong>Chhùl Cancer hi a tihdam theih em?</strong><br />
Theih e...<em>a nasat hmâa hmuhchhuah chuan</em>! Hei tak hi hriat atâna pawimawh êm êm chu a ni. Chuvângin chhùl cancer hi a hmâ thei ang bera hmuchhuak tùrin hmeichhe tân inentirna pawimawh êm êm mai a awm a, chu chu <em><strong>'Pap Smear'</strong></em> an tih hi a ni.<br />
<br />
<strong>Pap Smear chu engnge? </strong><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-x9lh_uEb0Tk/UEhGmjHSHWI/AAAAAAAAADk/30mmN7P1qzs/s1600/pap1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" hea="true" src="http://2.bp.blogspot.com/-x9lh_uEb0Tk/UEhGmjHSHWI/AAAAAAAAADk/30mmN7P1qzs/s1600/pap1.jpg" /></a></div>
A hmuchhuaktu Papanicolaou-a hming chawiin 'Pap Smear' an ti a. Chhùl hmâwr lai aṭang khân<br />heta milem ang hian 'cell' la chhuak tùrin a bîka siam hmawlhtê ang tak hmanrua hmangin an han hru zeuh a, chu chu 'slide'-ah an dah a, enlenna hmang bawkin an en a, cancer a insiam ṭan mêk emaw insiam hlauhthâwnawma a awm emaw kha an hmu chhuak thei ṭhin a ni. <em>Pap smear</em> lan dàna zirin CIN-I, CIN-II leh CIN-III tein an thliar hrang leh a. (CIN = Cervical Intraepithelial Neoplasia)<br />
CIN I: Hei hi chu engmah hlauhthâwnawm lova ngaih a ni.<br />
CIN II: Cancer la siam thei mai dinhmuna ding a ni.<br />
CIN III: Cancer a siam hlauhthâwnawm taka ngaih a ni.<br />
<br />
<strong>Engtinnge ni zêl ang le? </strong>CIN chin hi chu chhùlah a langa hmuh tùr pân emaw engmah a awm lo va, cancer tak tak vei lova enkawl dam theih vek anga ngaih an ni. Chuvangin, <em>Pap Smear</em> tih tîr hi a pawimawh êm êm a, hmeichhia kum 30 kai chin chuan mahni inrinhlelh kher loh pawhin vawi khat tal <em>pap smear</em> tih a ṭha. A hnu zêlah chuan a ṭùl dàn angin doctor thuràwn zawm tawh mai tùr a ni.<br />
<br />
<strong>CIN enkawl zui dàn tlângpui</strong>: CIN I chu engmah tih a ngai lêm lo. Amaherawhchu, a lan dàna zirin thla 3 emaw 6 hnuah Pap Smear tih nawn leh pawh a ṭha mai thei.<br />
<br />
CIN II emaw III a lo nih chuan enkawl dan hrang hrang a awm thei ang a, a lâr zual deuhte chu:<br />
<ul>
<li><strong>"Cell" tihchhiat</strong>: (Ablation/Tissue Destruction)</li>
<ul>
<li><em>Cryocautery</em>: Khâwl hmangin hmanrua kha vawt êm êmin an siam a, chu thil vâwt (cold) hmang chuan chhùl hmâwr dik lo lai nia langa 'cell' te kha an tichhe ta ṭhin a ni. Chûng 'cell' chhia chu a thar leh ṭha zâwkin an rawn thlâk leh ṭhin a ni.</li>
<li><em>Electrocautery</em>:Hetah hi chuan sâ (heat) hmangin 'cell' kha an tichhe thung.</li>
<li><em>Laser</em>: Laser hmang pawhin 'cell' kha an tichhe bawk ṭhin.</li>
</ul>
<li><strong>Hleh thlâk</strong>:</li>
<ul>
<li>LEEP (Loop Electrical Excision Procedure) - Electric chakna hmangin chhùl hmâwr ṭha lo lai kha an hlep thla ṭhin.</li>
<li><em>Cone Biopsy</em>: Chhùl hmâwr kha "cone" angin an zai thla ṭhin.</li>
<ul>
<li>Chemte hmangin (Cold knife conization)</li>
<li>Laser hmangin (Laser conization)</li>
</ul>
</ul>
<li><strong>Biopsy: </strong><em>Colposcopy-Directed Biopsy</em>: Chhùl hmâwr enlenna khâwl, <em>Colposcope</em> an tih hmangin chhùl hmâwr an en a, a rinhlelhawm lai ber nia lang lai aṭang khân '<em>Biopsy</em>' an la ṭhin a ni.</li>
</ul>
<strong>Chhùl Cancer ṭai darh dàn: </strong><br />
Chhùl cancer hi chhùl kiang vêl hnai bâkah taksa hmun hrang hrangah a ṭai darh duh hle a. A darh nasat dâna zirin an ṭhen hrang leh thliah thliah a, chûng chu "stages" an ti a. Stage 1 aṭangin 4 thleng a awm a, Stage tin kha A leh B-ah an ṭhen hrang leh bawk. Stage 1-ah hi chuan cancer pân kha chhùl hmâwrah a la awm a, Stage 4-ah hi chuan taksa peng hrang hrangah a darh tawh tihna a ni. Heng stage dinhmuna zirin enkawlna pawh a dang ṭhin.<br />
<br />
<strong>Chhùl Cancer enkawlna:</strong><br />
<ul>
<li><strong>Zai (Surgery): </strong> He cancer hi a ṭai darh hma êm avangin Stage 1A aia nasa hi chu an zai meuh lo. Avàng chu chhùl kha paih kim vek mahse cancer kha taksa hmun danga a lo ṭai darh hman tawh si chuan zaiin awmzia a nei tawh lo a ni. </li>
<li><strong>Hem (Radiotherapy</strong>): A tlangpui thuin Stage 1B chung lam hi an hem ṭhin. </li>
<li><strong>Chemotherapy: </strong>Hei hi chu chhùl cancer nasa lutuk tawh tlêma tawrh ziaawm nan an hmang deuh ber a, amah maia hmang lo vin hem (radiotherapy) nen an hmang kawp tlângpui.</li>
<li><strong>Combination:</strong> Zai leh hem te, chemo leh hem te, zai leh chemo te pawh a ṭùl dàna zirin an hmang kawp bawk ṭhin.</li>
</ul>
<strong>INVÈNNA: Hei hi a pawimawh lai tak chu a ni!</strong> <br />
Chhùl cancer hi hmuh chhuah hmà chuan tihdam theih a ni kan tih tawh kha! Hêng a hnuaia mite hi invènna kawng pawimawhte chu an ni:<br />
<ol>
<li><strong>Pap Smear:</strong> <em>Pap smear</em> lâktîr hi a pawimawh êm êm a, duhthusàm chuan hmeichhia kum 21 a tlin aṭangin pap smear ti ṭan se a ṭha. Engtia zinga tih tùr nge tihah ngaihdàn hrang hrang a awm a, <em>pap smear</em> ṭha pangngai tân chuan kum 3 dan vêla tih nawn a tâwk mai thei. Uluk taka kum 3 - 5 vêl dana pap smear entir zat zat chuan chhùl cancer zaa sawmriat laiin a titlêm thei niin an sawi. Engmah ṭhat lohna nei lo chuan kum 60 vêl an nih chuan <em>Pap smear</em> entir an titàwp theia ngaih a ni bawk.</li>
<li><strong>HPV Vaccine:</strong> HPV (virus) laka invènna HPV Vaccine lâk hian chhùl cancer zaa 90 (90%) vêl zetin a vêng thei an ti. He <em>vaccine</em> hi HPV kai hmâa inchiu tùr a nih avàngin hmeichhia kum 9 leh kum 26 inkarte hnenah an pe deuh ber ṭhin. Amaherawhchu he <em>vaccine</em> hi a man a to êm avàngin leh engtia rei chiah nge a vèn theih tih hi an la chian loh avàngin duh angin khawvêl pumah an la hmang kim hlei thei lo a ni.</li>
<li><strong>Condom: </strong>Condom hman hian chhùl cancer veina <em>'</em>chance' a titlêm deuh thei. Hei hian HPV kai engemaw chenah a vêng bâkah mipa chi aṭanga cancer tizual theia an ngaih <em>prostaglandin </em>chu a dang thei bawk niin an sawi.</li>
<li><strong>Mei zûk loh</strong>: Mei zûk hian chhùl cancer a awmtîr thei a, zu lo chuan chumi chu an pumpelh dâwn tihna a ni. </li>
</ol>
.....................dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.com10tag:blogger.com,1999:blog-1085660899764003417.post-8714586316067987252012-04-17T08:03:00.001-07:002012-04-17T08:05:24.690-07:00Post 14: Damdawi Hman Dan(<em>Tunlai chu mahni rau rauah buai a zual a, Post thar dah a har hle mai. Hun awl tlemte neih laiin hei hi ka han zep zawk a ni e)</em><br />
<br />
<strong>Damdawi</strong> reng reng hi a ei dana zirin TUR an ni vek tih hre hmasa phawt ila. Chuvangin damdawi hi mahni rin thu thua ei mai mai loh tur a ni. Tul lo leh dik lo taka damdawi ei khawvel hmun tam takah a hluar hle a, India ram hi hetiang lama a ti nasa pawl kan ni awm e. Mi thiamten an chhut dan chuan khawvela damdawi hmang zawng zawng zinga a chanve vel hi a chawhtu emaw a hralhtuin tul lova an pek chhuah a ni a, damdawi ei zawng zawng zinga a chanve vel hian a ei dan tur ang takin an ei lo bawk an ti.<br />
<br />
WHO chuan damdawi hman dan dik chu "<em>damlovin a natna atana ngeih tur tak, ei tur zat dik taka a ei, ei tur hun chhung dik taka a ei leh a man tlawm thei ang bera a lei hi a ni", a ti.</em><br />
<br />
<strong>Damdawi hman dik loh pawinate:</strong> Damdawi a nih dan tur taka hman loh hi a pawi thui thei hle a, chung zinga a pawimawh zualte chu:<br />
<ol><li><div style="text-align: justify;"><strong>Natna hrik damdawia tihhlum theih loh a siam thei:</strong> A bik takin <em>Antibiotics</em> ho hman dik loh avangin tunah hian khawvel hmun hrang hrangah damdawi engmah ngeih lo (damdawi engmahin an tihhlum theih loh) natna hrik an pung sawt hle. India ram pawh hi hemi kawnga ram hlauhawm ber zingah a tel. Damdawi, a bik takin antibiotics lam hman danah dan mumal kan nei lo va, Drugs siamtu company kan ngah si a, heng company te pawh hian an sumdawnna atana hlawk tur melhin tul lo tak tak damdawi siam chhuah leh hralh pawh an ching fo niin a lang. Damdawi hi dik tak pawhin chawh ila, a eituin a ei tur zat leh a ei hun chhung dik taka a ei loh chuan chu chuan natna hrik kha a tihlum zo lo va, a hnu lamah natna hrik damdawia tihhlum theih loh a siam thei thin a ni. Tunlai hian khawvel hmun hrang hrangah TB, TB damdawi pangngai hmanga tihdam theih tawh loh tam tak an lo lang mek bawk.</div></li>
<li><div style="text-align: justify;"><strong>Tul lova sum khawhralna:</strong> Damdawi hi a tlangpuiin a to hle a, nei leh nei lova damdawi kan lei, kan ei dik leh si loh emaw, damdawi fuh chiah lo kan lei emaw chuan, tul lova sum leh pai khawhralna mai a ni tih a chiang. Vitamin ang chite lei vak vak te hi a tul lo va, taksa hian kan ni tin ei leh ina tel bak Vitamin dang a mamawh tam lo hle. </div></li>
</ol><div style="text-align: justify;"><strong>Engtinnge damdawi kan hman dik theih ang?</strong> Hetiang zawng hian rawtna han siam ila<strong>:</strong></div><ul><li><div style="text-align: justify;"><strong>Mimal mawhphurhna:</strong> Mahni thu thuin damdawi inchawh mai mai suh. Mizo chu natna engemaw han nei ila, thiante nen kan han sawi ho liam liam a, "Kei pawh chutiang chiah chuan ka awm. I damdawi ei ang chu lo ei ve ila ka tha mai ang", kan han ti ve ngawt a. Hei hi thil hlauhawm tak a ni thei. Natna inang emaw kan tih hi natna dang daih a ni thei. Entir nan lu na lo nei ta la, lu nat chhan tam tak a awm. Mi pakhat lu na kha BP sang vang te lo ni se, nangma lu na kha Malaria vang te lo ni se, BP sang damdawi khan Malaria a tidam awzawng lo vang. Chuvangin, doctor rawn lova damdawi ei mai mai hi tih loh tawp tur a ni.</div></li>
<li><div style="text-align: justify;"><strong>Doctor mawhphurhna:</strong> Damlo natna dik tak hriat leh a ngeih tur tak damdawi chawh hi doctor mawhphurhna a ni. Doctor thenkhat chu kan han senior deuh hnu phei hi chuan kan thatchhia a, mahni tih dan phung te hi kan beng bel a, natna enkawlna kawnga thil thar leh hriselna kawnga khawvel hmasawnna tharte kan ngaihven peih lo va, lehkhabu leh journal te kan keu peih tawh lo va, Internet lamah kan bih peih bawk si lo va, tun hma kum 10 chuang liam taa kan tih dan ngai te kha khawvelin kalsan tawh mahse kan la chhunzawm bek bek zel a nih chuan inen chian a tul tihna a ni. Thil dang leh chu Pharmaceutical Company ten drug sample leh therhlo engemaw min pek avanga an damdawi a that leh that loh pawh ngaihtuah lo va chawhsak mai mai te, damdawi chhuak thar apiang chawh tawp tawp ang chite hi tih loh a tha. Mizorama kan chin lar tak pakhat chu damlo pakhat hnena damdawi tam tak chawh teuh teuh thin hi a ni. A natna atana a bik taka damdawi bakah Vitamin leh thil dang tul lem lo kan chawh tel teuh thin a, hei hi a tul lo viau na a damlo lam zawk zawk hian damdawi tlemte chawh chu an ngaih a tha tawh lo va, damdawi pahnih khat lek chawh ching doctor chu doctor thiam loah kan puh lek lek zawk fo nia! Heimi kawngah hian inzirtir kan la mamawh khawp mai. Tunlai khawvela doctor tana thil pawimawh tak pakhat leh chu kan thiamna in 'update' fo hi a ni a. Mi tin hian Internet te an lut thei vek tawh a, an natna chungchang kha nasa takin an chhiar lawk fo tih hriat tur a ni. Doctor ai mah mahin anmahni natna na na na kha chu an hre chipchiar zawk fo a nia! Court-a inkhin rup rup te hi thil awm thei a ni tih hriat a hun ta.</div></li>
<li><div style="text-align: justify;"><strong>Sawrkar Mawhphurhna</strong>: Sawrkar leh Health Department hian mawhphurhna sang ber an nei ti ila a sual tam pui awm lo ve. Heng a hnuaia rawtna thenkhat te hi bawhzui theih ni ta se:</div></li>
<ul><li><div style="text-align: justify;">Damdawi hman leh zawrh chungchanga sawrkar dan ding laite khauh lehzuala hman</div></li>
<li><div style="text-align: justify;"> Health Department hian Drug & Therapeutic Committee din ni se, chu chuan damdawi hman dan tur leh ram/state chhunga damdawi (a bik takin antibiotics) hman phal tur chite fel takin rel se. Essential Medicine List fel taka siamin, chung damdawite chauh chu ram chhungah hman phal ni se.</div></li>
<li><div style="text-align: justify;">Drug Inspector ho hi thuneihna sang zawk pein hmang tangkai leh zual ila.</div></li>
<li><div style="text-align: justify;">Mipuite hnenah damdawi hman dan dik zirtir thin ni se.</div></li>
</ul></ul><div style="text-align: justify;"><strong>Tlangkawmna:</strong> Damdawi hman hi fimkhur ila, damdawi dik tak, a hun takah leh a hun chhung dik tak ei thei ila, mahni rin thuthua damdawi inchawh hi i sim ang u. Kan fimkhur loh chuan damdawi hian damna aiin dam lohna a thlen thei tih i hre nawn leh ang u.</div>dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.com7tag:blogger.com,1999:blog-1085660899764003417.post-35128732452097424882012-03-15T00:58:00.000-07:002012-03-15T00:58:38.516-07:00Post 13: HEPATITIS<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Hepatitis </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chu thin vûng tihna a ni mai âwm e.</span><span style="font-family: Calibri;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tum </span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">ṭum chu Hepatitis natna chi hrang hrangte hi a tawi zawngin ṭum khatah i han tlar vek mai teh <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ang.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hepatitis thlen thei thil dang awm bawk mahse Viral Hepatitis chungchâng bîk chauh kan sawi dawn a ni.</span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Viral hepatitis hian thin ro (cirrhosis)<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a siam theih bâkan<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thin cancer thlentu bulpui ber a ni bawk.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hepatitis virus chi hrang hrang an awm a, chûng zinga pawimawh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>leh lâr zualte chu Hepatitis A, B leh C te hi an ni. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Hepatitis Hrang Hrangte:</span></b></div><br />
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoTableGrid" style="border-bottom: medium none; border-collapse: collapse; border-left: medium none; border-right: medium none; border-top: medium none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-padding-alt: 0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-yfti-tbllook: 1184; width: 602px;"><tbody>
<tr style="mso-yfti-firstrow: yes; mso-yfti-irow: 0;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: windowtext 1pt solid; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 24.64%;" valign="top" width="24%"><div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Hepatitis A</span></u></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></b></div><div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">(HAV)</span></b></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: windowtext 1pt solid; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.62%;" valign="top" width="22%"><div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Hepatitis B</span></u></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></b></div><div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">(HBV)</span></b></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: windowtext 1pt solid; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.48%;" valign="top" width="22%"><div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Hepatitis C</span></u></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></b></div><div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">(HCV)</span></b></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: windowtext 1pt solid; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 14.16%;" valign="top" width="14%"><div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Hepatitis D</span></u></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></b></div><div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">(HDV)</span></b></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: windowtext 1pt solid; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 16.1%;" valign="top" width="16%"><div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Hepatitis E</span></u></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></b></div><div align="center" class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; text-align: center;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">(HEV)</span></b></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 1;"><td colspan="5" style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 100%;" valign="top" width="100%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Engnge a nih?</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 2;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 24.64%;" valign="top" width="24%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HAV hian thin a tivûng a, mahse a châm rei (chronic) ngai lo.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.62%;" valign="top" width="22%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HBV hian thin a tivûng a, thin ro(cirrhosis) leh thin cancer a thlen thei.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.48%;" valign="top" width="22%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HCV hian thin vûng, thin ro leh cancer a thlen thei.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 14.16%;" valign="top" width="14%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HDV hian thin a tivûng a, mahse HBV veite chauh a khawih ṭhin.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 16.1%;" valign="top" width="16%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HEV hian thin a tivûng a, mahse a châm hlen lo.</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 3;"><td colspan="5" style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 100%;" valign="top" width="100%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">A hrik kai aṭanga taksaa a lo lanchhuah hun:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 4;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 24.64%;" valign="top" width="24%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Ni 15 – 50. A tlangpuiin ni 30 vêl.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.62%;" valign="top" width="22%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Ni 45 – 160. A tlangpuiin ni 120</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.48%;" valign="top" width="22%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Chawlhkâr 2–25. A tlangpuiin chawlhkâr 7 – 9.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 14.16%;" valign="top" width="14%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Chawlhkâr 2 - 8</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 16.1%;" valign="top" width="16%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Chawlhkâr 2-9 A tlangpuiin ni 40</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 5;"><td colspan="5" style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 100%;" valign="top" width="100%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Engtia inkai darh nge?</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 6;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 24.64%;" valign="top" width="24%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HAV vei êk aṭang te, inhnaih chilh taka khawsak ho te leh tui emaw ei tûr thianghlim lo ei aṭangin.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.62%;" valign="top" width="22%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HBV vei thisen, serh tui / chi tui (semen), hriau thianghlim lo hman, mipat hmeichhiat hman aṭangin leh nuin a fapai laiah. (HIV nen a inang)</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.48%;" valign="top" width="22%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HBV nen a inang tlangpui a, mahse mipat hmeichhiatna aṭanga kai erawh chu a tam lutuk lo.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 14.16%;" valign="top" width="14%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HBV kai dan nen a inang..</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 16.1%;" valign="top" width="16%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HAV kai darh dan nen a inang tlangpui.</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 7;"><td colspan="5" style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 100%;" valign="top" width="100%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">A lanchhuah dan:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 8;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 24.64%;" valign="top" width="24%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Engtin mah an awm lo mai thei. A châng chuan êk vâr deuh hluak, zun eng uk lam rawngin an zung thei a, chauh hluah hluah, khawsik leh jaundice an nei thei bawk. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.62%;" valign="top" width="22%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Engtin mah an awm lo mai thei.Ṭhenkhat chuan hritlâng na vak lo neiin, êk vâr, zun eng/uk , chau, khawsik leh jaundice an nei thei bawk. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.48%;" valign="top" width="22%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Hepatitis dang zawng aiin taksaa lang chhuak a tlêm. Thil dangah chuan HBV nen an inang. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 14.16%;" valign="top" width="14%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HBV ang tho.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 16.1%;" valign="top" width="16%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HBV ang tho.</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 9;"><td colspan="5" style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 100%;" valign="top" width="100%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">A enkawl dan:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 10;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 24.64%;" valign="top" width="24%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Enkawlna bîk a awm lo.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Damdawi ina admit a ṭul lem lo mai thei.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.62%;" valign="top" width="22%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Enkawlna bîk a awm lo. A ṭul ang zela a na tinep thei tura ṭanpui Supportive) a ni ber mai.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.48%;" valign="top" width="22%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Interferon <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chauh emaw, <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>virus damdawi ribavirin nena kawpin emaw <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>an hmang ṭhin.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 14.16%;" valign="top" width="14%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Enkawlna bîk a awm lo..</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 16.1%;" valign="top" width="16%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Enkawlna bîk a awm lo.</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 11;"><td colspan="5" style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 100%;" valign="top" width="100%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Vaccine</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> :</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 12;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 24.64%;" valign="top" width="24%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Vawi hnih , thla 12 tlinin leh a hnu thla 6 ah. </span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.62%;" valign="top" width="22%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Vawi 3: pian veleh vawi khatna, thla 1 -2ah vawi hnihna, thla 6 -18 ah vawi 3-na. </span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.48%;" valign="top" width="22%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Vaccine a nei rih lo.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HBV vaccine hian engemaw chen a veng ve thoin an sawi</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 14.16%;" valign="top" width="14%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HBV vaccine hian HDV pawh a vêng.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 16.1%;" valign="top" width="16%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Vaccine a nei lo..</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 13;"><td colspan="5" style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 100%;" valign="top" width="100%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Tute tan nge kai hlauhawm? </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 14;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 24.64%;" valign="top" width="24%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HAV vei nena cheng ho emaw, HAV vei nena sex hmang te, HAV hri lênna hmuna chêng te, mipa leh mipa sex hmang ho zingah te, drug tih chingte.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.62%;" valign="top" width="22%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HBV veiin a naupaiah, HBV vei nena sex hman, Drug ngawl vei, Damdawi ina hnathawk, mipa leh mipa sex hmang, HBV vei nena in pakhata khawsa ho.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.48%;" valign="top" width="22%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">1992 hma lama thisen pek (blood transfusion), damdawi ina thawk, drug ngawl vei, <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dialysis hmang ṭhin, HCV paiin a naupai ah, mi tam tak kawp lâwr.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 14.16%;" valign="top" width="14%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HBV kai dan nen a inang.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 16.1%;" valign="top" width="16%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Ram hnufual tlawha zin ṭhin te, a bîk takin naupai lai ten an kai hma bîk.</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 15;"><td colspan="5" style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 100%;" valign="top" width="100%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Invênna:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 16; mso-yfti-lastrow: yes;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 24.64%;" valign="top" width="24%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Hepatitis A vaccine-in inchiu tûr. Nausen laia inchiu dan a chunga sawi bakah HAV vei hlauhawma awmte tan vaccine lak a ṭha.<br />
<br />
HAV virus kai aṭanga chawlhkâr 2 chhungin Immunoglobulin damdawiin an inchiu ṭhin bawk.. <br />
<br />
Inthiar (êk) zawhah sahbawn leh tuiin kut sil ziah tùr.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Hmanrua/bungrua damlo zun leh ekin a khawih palh theih zawng zawng chu Bleach hmanga sil fai fo tur.<br />
<br />
Sex hman fimkhur.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.62%;" valign="top" width="22%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Hepatitis B vaccine lâk</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HBV kai aṭanga kâr 2 chhungin Immunoglobulin lâk tur.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Sex hman fimkhur.<br />
<br />
Thisen kai rêng rêng Bleach hmanga tihfai tur. Kut kawr (Glove) hman tur.<br />
Hmul mehna te, toothbrush te, inchiuna hriau te midang ta ṭawmpui suh.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Drugs-a inchiu loh tur.<br />
Tatoo te, taksa engemaw lai verh te tih loh tur.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 22.48%;" valign="top" width="22%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Sex hman fimkhur.<br />
<br />
Thisen kai Bleach hmanga tihfai, glove bun tur.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Hmul mehna, toothbrush te inṭawm loh tur. </span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Drugs-a inchiu te, tattoo leh taksa verh pawhte tih loh tur. </span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 14.16%;" valign="top" width="14%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">HBV vaccine la rawh.<br />
<br />
Sex hman fimkhur.</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 16.1%;" valign="top" width="16%"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Ei leh inah fimkhur.<br />
<br />
Ek zawh apiangin sahbawn leh tuiin kut sil ziah rawh</span></div></td></tr>
</tbody></table><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><br />
</div>dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.com8tag:blogger.com,1999:blog-1085660899764003417.post-53803234298384165222012-02-24T21:53:00.001-08:002012-02-24T21:59:33.781-08:00Post 12: JAUNDICE (MÎT LIAM)<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Jaundice:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisena thil awm pakhat <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">‘bilirubin’</b><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>an tih hi a nih tûr aia tam a awm chuan taksa (vun, mit ) leh zun te an lo eng a,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chu chu ‘Jaundice’ an tih, Mizovin ‘mît liam’<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kan lo tih chu<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a ni. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Bilirubin</i> hi mîta tel ve tlat a ni a, Jaundice natna<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘mît liam’ tia han sawi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>pawh hi a inhmeh khawp mai.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Bilirubin hi thisena Red Blood Cells (RBC) an tih keh chhia aṭangin a insiam a, chu chu thin (liver) hian lo la chhâwngin taksa tan a nih tûr dik tak ni tûrin a lo sâwngbàwl ta ṭhin a ni.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Jaundice chi hrang hrangte:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Jaundice awm chhan hi hetiang hian a awlsam zâwngin lo thliar hrang <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ila:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; mso-fareast-font-family: Tahoma;"><span style="mso-list: Ignore;">1.<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Pre-hepatic jaundice: </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Bilirubin kalkawngah thin(liver) a thlen hmain dik lo <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a awm. Hetah hian thisena RBC kha engemaw avangin a nih tur pangngai aia nasain a keh chhia a, chu chuan taksaa bilirubin kha a tipung ta hluai ṭhin a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Malaria avanga jaundice awm ṭhin te pawh hi a chhan chu hetiang hi a ni.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; mso-fareast-font-family: Tahoma;"><span style="mso-list: Ignore;">2.<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Hepatic jaundice:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> Thinah engemaw dik lo a awm.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hepatitis te, cancer te, zu in tam luat te, damdawi hnathawh leh thil dangten <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thin an khawih chhe thei a. Mît kha luang chhuak lovin a tling khâwm ta ṭhin a, chu chuan jaundice a siam ṭhin a ni.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; mso-fareast-font-family: Tahoma;"><span style="mso-list: Ignore;">3.<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Post-Hepatic jaundice</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">: <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Bilirubin kalkawngah thin a pelh hnuin dik lo/ dâltu a awm.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Jaundice awmtîr thei thil langsâr zualte:</span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Hepatitis<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Cancer<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Alcohol<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thin hnai la<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Damdawi<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level2 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Paracetamol</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level2 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Halothane (Hnimhlum)</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level2 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">TB damdawi</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level2 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Steroids, adt.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Jaundice veiin eng ‘test’ te nge tih ngai?</span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen test – hepatitis chi hrang hrang an awm leh awm loh hmuchhuak turin; thin ṭhat leh ṭhat loh en turin; thin cancer awm leh awm loh hriat nan, leh adt.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun test – bilirubin(urobilinogen)<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Ultrasound – thin leh a vêlah bâwk a awm leh awm loh te, mît kawngah hnawhtu a awm em tih te Ultrasound hian a hmu thei dawn a ni.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt 0.25in; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt 0.25in; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">A ṭûl dâna zirin hengte pawh hi tih a ngai mai thei bawk:</span></i></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">CT Scan <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Liver Biopsy </span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">ERCP (Endoscopic Retrograde Cholangiopancreatography) </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Jaundice enkawlna:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Amah<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"> </b>Jaundice hrim hrim hi natna<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a ni lo va, a awmtîrtu natna lo lanchhuah dân pakhat a ni chauh zâwk a ni. Chuvangin, a enkawl dân pawh jaundice awmtîrtu natna<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kha hriat chhuaha enkawl a ni ber mai. Entîr nan mît luan chhuahna dâltu awm avânga jaundice lo awm chu a dâltu kha lâk bo theih chuan jaundice chu a reh nghâl mai dawn a ni. Malaria vânga jaundice pawh malaria tihdam kha a enkawl dân chu a ni leh mai. Jaundice awmtîrtu chi hrang hrang enkawl dân chu helaiah hi chuan kan sawi sêng lo tih a chiang nghâl a, ni danga sawiah khêk rih ila a ṭha mai âwm e. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div>dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.com14tag:blogger.com,1999:blog-1085660899764003417.post-83097447738149625912012-02-07T22:30:00.000-08:002012-02-07T22:35:36.379-08:00Post 11: THAU LUTUK (Obesity)<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">A tâwk chauhva thau chu chêr ai chuan taksa a mâm nalh zâwk an ti ṭhin. A dik pawh a dik mai thei. Amaherawhchu, taksaa thau a tam lutuk erawh chuan kan mawipui lo mai ni lovin kan hrisêl loh phah zâwk fo ṭhin. Mi thau ho hian midangte aiin thil an ei hnem a ni chuang kher lo va, amaherawhchu an mamawh aia tam an ei tih erawh a chiang thung. Thau lutukna hian khawvêl pumpui mihring a khawih buai a, tunah phei chuan ram changkâng lo zâwkte thlengin an lo buaipui ve ta. Chu bâkah kum a lo upat hnu hian mihring hi kan thau sawt bawk ṭhin a ni.</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Thau lutuk hi engvanga lo awm nge?</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> A tawi zâwngin hetiang hian lo sawi ila:</span></div><ul type="disc"><li class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-list: l1 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list .5in;"><div style="text-align: justify;"><i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Pianpui (genetic) leh chênna boruak: </span></i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> Mi thau ho thauna chhan zà zêla sawmriat (80%) vêl lai hi pianpui (genetic) vâng niin an sawi. Taksa vun hnuaia thau hian 'hormone' pakhat <i>Leptin </i>an tih hi a tichhuak a, hei hian thluak lamah hna thawkin mihring thau lutuk tûr a vêng thei an ti bawk. Naupan lai aṭanga thau lutuk ho hian <i>Leptin</i> an nei tlêm tlangpui niin an sawi. Hêng bakah hian taksa pianpui thil dang tam tak inhnamhnawih an la awm bawk a, zir miten an la zir mêk zêl a ni.</span></div></li>
<li class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-list: l1 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list .5in;"><div style="text-align: justify;"><i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Ei leh in</span></i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">: Ei leh in uar, a phû tâwka taksa che chhuak leh si lote chu an thau lo thei lo a ni. Ei leh ina thauna (calories) kan lâkluh zât tal kan paih chhuah leh si loh chuan kan taksaah thau a inchhêk khâwl a, kan thau ta ṭhin a ni.</span></div></li>
<li class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-list: l1 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list .5in;"><div style="text-align: justify;"><i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Taksa che chhuak tlêm:</span></i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> Ṭhu chunga hna thawk chi leh taksa che chhuaka thlan tla khawpa hna thawk ngai lote hi an thau duh bik niin a lang bawk. A chhan pawh a chunga kan sawi 'calories' lâk luh leh pêk chhuah a inbûk tâwk lo tihna a ni ber.</span></div></li>
<li class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 10pt; mso-list: l1 level1 lfo1; mso-margin-bottom-alt: auto; mso-margin-top-alt: auto; tab-stops: list .5in;"><div style="text-align: justify;"><i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Taksa lumna pêk chhuah (Thermogenesis)</span></i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">: Kan thil eia thauna kan lâk luh 10% vêl hi kan taksa hian lum (heat) siam nan hmangin taksa aṭangin a paih chhuak leh ṭhin a, hei hi mi thau ho zingah chuan a tlêm deuh bik niin an sawi bawk.</span></div></li>
</ul><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Thau lutuk avânga natna awm theite:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> Thau lutuk ho hi an thih hun tûr pangngai hmâin an thi duh hle a, an thihna chhan tam ber chu: zun-thlum, lungphu châwl leh thluaka thisen zâm kal buai (stroke, etc) te an ni. Mipa zingah an rihna tûr aia 10% -a ritte chuan a hun hmaa thihna 'chance' 13% vêl an nei a, an rihna 20% -a chuang liamte chuan 25% laiin a hun hmaa thih an hnaih thung. Hmeichhe ho zingah chuan hei ai hian a hniam deuh. Rihna chuang liam tih hniam hian hêng thihna 'chance' te hi a tihniam ve zêl a, chuvangin theih tâwpa taksa rihna 'control' tûra ṭanlâk hi a sâwt êm êm a ni. Natna dang a thlen theihte chu:</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo2; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Rilru lam harsatna</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo2; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Thisen sâng</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo2; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Kâwng leh khûp ruh nâ</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo2; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Thaw hah</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo2; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Lung nâ</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo2; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Varicose veins (Vein tawm)</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo2; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Mîta lungte awm</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo2; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Hnungzâng nâ</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo2; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Muthilha hnâr bur bur leh thâwk ṭhat theih loh</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo2; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Hmeichhe thi neih mumal lo</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo2; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Cancer</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Engtinnge thau lutuk tih kan inhriat ang?</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">A hnuaia <em>chart</em> hi taksa sân zâwng leh rih zâwng inphû tâwk nia an ngaihte chu a ni. Heta ṭang<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>pawh hian kan dinhmun chu kan hre thei ang:</span></div><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div><br />
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoNormalTable" style="border-collapse: collapse; mso-padding-alt: 0in 0in 0in 0in; mso-yfti-tbllook: 1184; width: 383px;"><tbody>
<tr style="height: 13.5pt; mso-yfti-firstrow: yes; mso-yfti-irow: 0;"><td colspan="2" style="background: red; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 13.5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 7.5pt; width: 132pt;" width="176"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: white; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><b><span style="color: white; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">MIPA </span></b></div></td><td style="background: red; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 13.5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in; width: 79pt;" width="105"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div></td><td style="background: red; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 13.5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in; width: 76pt;" width="101"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 1;"><td style="background: silver; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> Sân zâwng(centimeters) </span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background: silver; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Ruhrêl tê(Rihna - kgs)</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background: silver; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Ruhrêl vantlâng(Rihna- kgs)</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background: silver; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Ruhrêl lian(Rihna-kgs)</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 2;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">158</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">58 - 61</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">59 - 64</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">63 - 68</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 3;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">160</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">59 - 62</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">60 - 65</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">64 - 69</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 4;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">163</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">60 - 63</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">61 - 66</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">64 - 71</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 5;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">165</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">61 - 64</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">62 - 67</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">65 - 73</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 6;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">168</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">62 - 64</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">63 - 69</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">66 - 74</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 7;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">170</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">63 - 66</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">64 - 70</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">68 - 76</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 8;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">173</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">64 - 67</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">66 - 71</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">69 - 78</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 9;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">175</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">64 - 69</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">67 - 73</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">70 - 80</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 10;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">178</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">65 - 70</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">69 - 74</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">72 - 82</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 11;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">180</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">66 - 71</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">70 - 75</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">73 - 84</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 12;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">183</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">68 - 73</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">71 - 77</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">74 - 85</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 13;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">185</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">69 - 74</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">73 - 79</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">76 - 87</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 14;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">188</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">70 - 76</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">74 - 81</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">78 - 89</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 15;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">191</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">72 - 78</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">76 - 83</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">80 - 92</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 16;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">193</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">74 - 80</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">78 - 85</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">82 - 94</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 17;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"></td></tr>
<tr style="height: 13.5pt; mso-yfti-irow: 18;"><td colspan="2" style="background: red; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 13.5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><b><span style="color: white; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-bidi-font-size: 11.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> HMEICHHIA</span></b></div></td><td style="background: red; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 13.5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div></td><td style="background: red; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 13.5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><br />
</div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 19;"><td style="background: silver; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Sân zâwng(centimeters) </span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background: silver; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Ruhrêl tê(Rihna-kgs)</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background: silver; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Ruhrêl vantlâng(Rihna-kgs)</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background: silver; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">Ruhrêl lian(Rihna-kgs)</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 20;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">147</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">46 - 50</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">49 - 54</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">53 - 59</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 21;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">150</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">46 - 51</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">50 - 55</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">54 - 60</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 22;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">152</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">47 - 52</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">51 - 57</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">55 - 62</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 23;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">155</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">48 - 53</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">52 - 58</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">56 - 63</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 24;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">158</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">49 - 54</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">53 - 59</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">58 - 64</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 25;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">160</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">50 - 56</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">54 - 61</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">59 - 66</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 26;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">163</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">51 - 57</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">56 - 62</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">66 - 68</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 27;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">165</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">53 - 59</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">57 - 63</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">62 - 70</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 28;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">168</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">54 - 60</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">59 - 65</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">63 - 72</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 29;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">170</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">55 - 61</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">59 - 66</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">64 - 73</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 30;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">173</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">57 - 63</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">61 - 68</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">66 - 75</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 31;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">175</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">59 - 64</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">63 - 69</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">68 - 77</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 32;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">178</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">59 - 65</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">64 - 70</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">68 - 78</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 33;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">180</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">61 - 67</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">65 - 72</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">70 - 79</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
<tr style="height: 12.75pt; mso-yfti-irow: 34; mso-yfti-lastrow: yes;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">183</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">62 - 68</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">67 - 73</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: #ece9d8; border-left: #ece9d8; border-right: #ece9d8; border-top: #ece9d8; height: 12.75pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 0in; padding-right: 0in; padding-top: 0in;"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 10pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">71 - 81</span><span style="color: black; font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 9pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span></div></td></tr>
</tbody></table><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">He mi <i style="mso-bidi-font-style: normal;">chart</i> ai mah hian <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Body Mass Index (BMI) </b>hi taksa thau/rih dan teh nân rintlâk zâwkah an ngai. BMI chawh chhuah dân chu: I rih zawng kg zât kha i sân zawng metre-a tehin chumi square chuan sem rawh.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Entir nan: I rih zâwng kha kg 60 niin,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>i sân zâwng kha<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>centimeter 150 (chu chu metre 1.5) lo ni se, 60 hi (1.5)</span><span style="font-family: "Verdana", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Tahoma;">²</span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"> in i sem dâwn a nih chu.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chuta lo chhuak chu i BMI chu a lo ni ta a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hetiang hian: 60÷(1.5×1.5) =26.6<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">National Institute of Health (NIH) chuan hetiang hian rih/thau zâwng an teh: </span></div><br />
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoTableGrid" style="border-bottom: medium none; border-collapse: collapse; border-left: medium none; border-right: medium none; border-top: medium none; margin: auto auto auto 9.9pt; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-padding-alt: 0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-yfti-tbllook: 1184;"><tbody>
<tr style="mso-yfti-firstrow: yes; mso-yfti-irow: 0;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: windowtext 1pt solid; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 229.5pt;" valign="top" width="306"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt;">BMI zât</span></b></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: windowtext 1pt solid; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 239.4pt;" valign="top" width="319"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt;">Nihna</span></b></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 1;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 229.5pt;" valign="top" width="306"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt;">18.5 – 24.9</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 239.4pt;" valign="top" width="319"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt;">Mi pangngai</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 2;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 229.5pt;" valign="top" width="306"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt;">25.0 – 29.9</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 239.4pt;" valign="top" width="319"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt;">Overweight (Rit lu hret)</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 3;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 229.5pt;" valign="top" width="306"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt;">30.0 – 34.9</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 239.4pt;" valign="top" width="319"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt;">Class I obesity ( Thau tak)</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 4;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 229.5pt;" valign="top" width="306"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt;">35.0 – 39.9</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 239.4pt;" valign="top" width="319"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt;">Class II obesity( Thau êm êm)</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 5; mso-yfti-lastrow: yes;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 229.5pt;" valign="top" width="306"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt;">>40.0</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 239.4pt;" valign="top" width="319"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt;">Class III (extreme)obesity(Thau lutuk)</span></div></td></tr>
</tbody></table><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">A enkawl dân:</span></b></div><div class="MsoListParagraph" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Ei leh in insûm: </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Rihna/thauna tihniam tûr chuan ei leh in insûm hi a pawimawh hle. Amaherawhchu rihna tihniam tak tak tûr chuan ei leh in insûm hi hun rei lo te atan mai ni lovin kum tam tak chhûng atan a ni tih hriat hmasak tûr a ni a, chaw ei dân leh ei duhzâwng te pawh thlâkthleng a ṭûl fo ṭhin.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Rihna tlêmazâwng han hloh mai hi chu a har lo va, mahse hloh hlen tûra ṭanlâk hi a har lai tak chu a ni zâwk. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Mi thiamten an thurâwn tlângpuiah chuan ni tin kan ei leh in hi <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘calories’<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>1000 vêl ni se, chutah chuan <i style="mso-bidi-font-style: normal;">protein</i> (sa, artui, sangha, be lam chi, etc) gram 60, thau lam chi gram 40 leh ‘carbohydrate’<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(buh, bahra, chhang, adt) gram 100 vêl awm thei se a ṭha an ti. Hetiang si sê hi chu mi nazawng chuan kan hre thiam tak tak phâk lo va, sawi thui lo mai ila. A pawimawh ber erawh chu ei leh in insûm pawhin<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kan ei ang angah khan kan taksa tana ṭha tûr thil<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(balanced diet) ei tel ngei ngei tûr a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Nunphung (lifestyle) thlâkthleng: </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Ei leh in mai ni lovin ni tin kan khawsak phung<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thlenga thlâk ngai a awm thei. Ni danga kea kal ngai lo kha kea kal tam te, ṭhian kawm fimkhur te, zu lam in tam loh te, infiamna<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>leh <i style="mso-bidi-font-style: normal;">sports</i> lam inhman te, ei tur awmna hnaivaia awm tam loh te<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thlengin a huam thei âwm e.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Exercise:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Exercise hi rihna tihhniamna bâkah hniam reng tûra puitu pawimawh tak a ni. Rihna tihniam tawhte tan ni tin darkar khat vêl hah lutuk lova exercise lâk hian taksa thau lêt leh tûr kha a vêng thei an ti. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Aerobic exercise</i> an tih hote hi hetiang atan hian a remchâng hle bawk.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Thurualpui neih: </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thurualpui neih hian nasa takin rihna tihhniam lama hlawhtling tûrin min pui thei bawk.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>A khât tâwka doctor râwn chungin, chhûngkhat laina leh ṭhiante thurualpui tûr leh min phûrpuitu tûr neih hi a ṭangkai êm êm a ni.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Damdawi:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Intih chêrna damdawi hi hmang an awm bawk a. Heng damdawite hi amah maia hmang lovin ei leh in insum leh exercise tihte nen a kal kawp tûr a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Damdawi rêng rêng hian <i style="mso-bidi-font-style: normal;">side effect</i> an nei vek tih hre bawk ila. Tunlaia damdawi an hman ber chu <i style="mso-bidi-font-style: normal;"><a href="http://www.amazon.com/s/ref=sr_kk_3?rh=i%3Ahpc%2Ck%3Asibutramine+15mg&keywords=sibutramine+15mg&ie=UTF8&qid=1328682314" target="_blank">Sibutramine</a></i> leh <i style="mso-bidi-font-style: normal;"><a href="http://www.amazon.com/Weight-Loss-Orlistat-Capsules-90-Count-Starter/dp/B000OWN65U/ref=sr_1_1?s=hpc&ie=UTF8&qid=1328682417&sr=1-1" target="_blank">Orlistat </a></i>te hi an ni. Heng damdawite hi mahni thua ei ngawt tûr a ni lo va, doctor râwn hmasak ngei ngei tûr a ni.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; font-size: 12pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Inzai (surgery):</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hei hi chu a tâwpkhâwkah chauh an ti ṭhin.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>A tlângpui thuin hêng inzai (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">bariatric operation</i> an ti) te hi taksain chaw a ei tam theih loh nan emaw, chaw ei ang ang pawh tisa leh thisena <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a luh tam loh nana pumpui leh ril vêl zai danglam a ni deuh ber. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thau hip chhuah (Liposuction) hi chuan thau awmsa a paih ṭhen ringawt a, thauna chhan engmah a tidanglam chuang lo va, thau avanga natna thleng theite a titlêm chuang êm êm lo bawk.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Invenna lam: </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; font-size: 12pt; line-height: 115%;">Thau tawh sa intihchêr tum ai chuan thau lo tûra inven hi a awlsam zâwk tih hriatreng a pawimawh.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chuvangin, naupan lai aṭang pawhin thau lutuk lo tûra infuih hi a pawimawh a, sawrkar leh khawtlâng hruaitute pawhin mipui mimirte tana infiamna leh lên vahna hmun ṭha te hi <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>an siam thliah thluah a pawimawh khawp mai.</span></div>dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1085660899764003417.post-64306615666368760282012-01-29T14:30:00.000-08:002012-01-29T14:39:54.026-08:00Post 10: ZUN-THLUM (Diabetes mellitus)<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun thlum vei hi Mizote zingah kan tam ve ta hle mai.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Kan khawsak phung leh kan ei leh in lo danglam chho zel hian tûn hma kan pi leh pute huna a hming pawh kan hriat ngai loh Zun-thlum te pawh min rawn hmêlhriattîrin, tunah chuan kan tâ ber emaw tih mai tur khawpin kan lo hre chiang chho ve ta niin a lang. Khawvel pumpuiah mi maktaduai 120 vêlin zun-thlum hi an vei mêk a, kum 2020-ah chuan maktaduai 220 vel laiin an vei an ring.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun-thlum hi engnge a awmzia?</span></u></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Kan taksa chhûngah hian ‘hormone’<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>pawimawh deuh mai pakhat<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Insulin</i></b><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>an tih hi a awm a, chu chu kawchhunga<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>taksa peng pakhat <i style="mso-bidi-font-style: normal;">‘pancreas’</i> an tih hian a siam chhuah a ni. Chu <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Insulin</i> chuan kan taksaa thil thlum (glucose) hi taksa tana ṭangkai tûrin a lo sâwngbâwl ṭhin a ni. Engemaw avângin kan taksain <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Insulin</i> chu a lo nei tlêm emaw, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Insulin </i>chu hna thawk thei lovin a lo siam emaw a nih chuan kan taksaah (thisenah) <i style="mso-bidi-font-style: normal;">glucose level</i> a lo sâng êm êm a, kan thisenah mai ni lovin kan zunah te hial <i style="mso-bidi-font-style: normal;">glucose </i>chu kan lo zung chhuak ta ṭhin a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chutiang dinhmuna dingte chu <i style="mso-bidi-font-style: normal;">zun-thlum vei</i> an lo ni ta<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a ni.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun thlum hi engtinnge taksaah a lo lanchhuah ṭhin?</span></u></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun-thlum (diabetes) natna hi a tîrah chuan engmah taksaah nâ leh insawisêlna an nei ngai lêm lo. Insawisêlna engemaw an neih pawhin natna dang emaw tiin doctor-te pawhin an hai palh fo ṭhin.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Zun-thlum vei insawisêlna tlângpui chu chauh ngawih ngawih te, tuihâl leh dang ro te, zun chhuak sek mai te, chaw ei tui fû sia chêr telh telh te leh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>serh thak te hi an ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun-thlum hmuh chhuah lohva rei tak lo vei tawhte chu an zun-thlumin an taksa pêng khawi lai emaw a tihchhiat tawh avânga natna khirh zâwk nêna damdawiin lo lût an awm châwk bawk. Mit khawhmuh ṭha lo te, ke pân hnai la ṭawih dur dur te, nikhaw hre lo hial emaw te pawhin an lo lût thei bawk.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Engtinnge zun-thlum vei tih kan inhriat theih ang?</span></u></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Zuna <i style="mso-bidi-font-style: normal;">glucose</i> lang ringawt hi zun-thlum vei an ni ngawt lo va, thisen test ngei ngei tur a ni. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>WHO (World Health Organization) chuan zun-thlum neia pawm tûr chin fel takin hetiang hian a lo rêl thlap mai:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; mso-fareast-font-family: Tahoma;"><span style="mso-list: Ignore;">1.<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun-thlum rinhlelh theiha an taksaa lang chhuak (tuihâl, zung tam leh rihna hloh) bâkah thisen fîm(<i style="mso-bidi-font-style: normal;">plasma</i>) glucose level eng hunah pawh tehin<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><u>></u> 11.1 mmol/L (200mg/dl) <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a nih chuan.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; mso-fareast-font-family: Tahoma;"><span style="mso-list: Ignore;">2.<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Chawnghei (fasting) <i style="mso-bidi-font-style: normal;">plasma </i>glucose <u>></u> 7.0 mmol/L (126mg/dl) <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a nih chuan. (Chawnghei tih hian darkar 8 tal engmah ei lo tihna a ni)</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; mso-fareast-font-family: Tahoma;"><span style="mso-list: Ignore;">3.<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Glucose 75g ei hnu darkar 2-a <i style="mso-bidi-font-style: normal;">plasma </i>glucose chu <u>></u> 11.1 mmol/L a tlin chuan.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">(India ramah hian mmol/L aiah mg/dl kan hmang uar zâwk niin a lang)</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun-thlum natna (Diabetes) chi hrang hrangte</span></u></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">:</span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Type 1 Diabetes: </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Tûnhma chuan ‘Insulin dependent diabetes mellitus(IDDM)’ an ti ṭhin. An taksain Insulin a tih chhuah loh hrim hrim avangin a bul aṭangin Insulin injection an lâk nghâl char char a ngai. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Type 2 Diabetes:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Tûn hma chuan ‘non-insulin dependent diabetes mellitus (NIDDM) an ti ṭhin. An taksain Insulin a tichhuak tlêm emaw, Insulin-in a thawh tûr ang a thawk thei lo emaw a ni ṭhin. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Secondary Diabetes:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Natna dangin <i style="mso-bidi-font-style: normal;">‘pancreas’</i> a tihchhiat vâng leh thil dang avânga zun-thlum lo awm hi zun-thlum vei zawng zawng za zêla 1-2 (1-2%) vêl an ni.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun-thlum hi engvanga lo awm nge?</span></u></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Zun-thlum awm chhan hi hetiang hian lo sawi ila:</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Type 1:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Damlo taksa chhûng lam khâwl engemaw dik loh avangin mahni taksaa Insulin tichhuaktu ber kha taksa vêkin a tichhia.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Inthlah chhâwn – Zun-thlum vei phîrpui (identical twin) hian zun-thlum veina ‘chance’<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>30 – 50% a nei. Nu leh pa zun-thlum vei chu an faten zun-thlum<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>veina ‘chance’ 2-7% vêl an nei.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Khawsak dân leh tuamtu boruak hian zun-thlum veina kawngah hian awmzia a nei bawkin an sawi. Naupan laia hmun leh boruak thianghlim taka chêngte hian a hnu lamah Type 1 natna hi an vei awl bikin an sawi bawk.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Type 2:</span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l6 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Inthlah chhâwn – zun-thlum vei phîrpui hian 50% vêl zun-thlum veina ‘chance’ a nei.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l6 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Khawsak dân leh tuamtu boruak – pian tirha sawngnawi tak, puitlin hnua thau leh viau si<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>te hian zun-thlum an vei duh bîkin an sawi.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hêng bâkah hian a hnuaia mite hi Type 2 natna bik vei awlsam bîka ngaihte an ni:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l6 level2 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Kum 40 chung lam</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l6 level2 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Asian emaw African-Caribbean mite</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l6 level2 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thau lutuk (obesity)</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l6 level2 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Chhungkaw zinga zun-thlum vei nei</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l6 level2 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Naupai laia zun thlum/ nau kg 4 chuang hring ṭhinte.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun-thlumin a khawih pawi theihte(Complications</span></u></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">): </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Zun-thlum natnain kan taksaa pawi a khawih theih hi a tam lutuk a, sawi vek sên pawh a ni lo. A tawi zâwngin sawi ila: Taksa khawi lai pawh hi a khawih chhe thei ti mai ang!<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Zun-thlum<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hian nun a titawi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a, zun-thlum veiin an thihpui tam ber chu lung lam ṭha lo (70%), kal ṭha lo (10%) leh pân leh ‘septic’ chi hrang hrang (6%) an ni.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun-thlum hian thisen zâm leh hriatna thazâm (nerves) a tichhia a, taksa râldo khâwl a tiṭhuanawp a, chûng thilten taksa an khawih pawi dân ṭhenkhat chauh lo târchhuak ila:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Stroke – mi pangngai<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lêt hnihin an nei tam</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Lungphu châwl – mi pangngai lêt ngain an nei tam</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Ke pan nasa avanga ke tan bun ngai – a lêt 50 in an tam!</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Mit delna</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Kal chhia </span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun-in</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Serh lâwng leh thak</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Mipa pà thei lo</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Pân hnai la chi hrang hrang</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Kut leh ke mu chuah chuah – engmah hre lova chawmawlh</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Adt.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Taksa râldo khâwl a tihchhiat avangin eng natna pawh an kai awlsamin an natna pawh a na zual bîk fo ṭhin.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun-thlum enkawl dân</span></u></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun-thlum natna hi vawikhat vei tawh chuan <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">dam chhûng</b> natna a ni tih hriat phawt a pawimawh hle. Thisen sâng natna ang deuh bawkin ‘dam hlen’ tih hi a awm ve lo va, ‘control’<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tih lam a ni zâwk. Ngun taka inenkawla zun thlum (thisen thlum) ‘control’ erawh chuan mi pangngai nunin an nung thei thung a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Zun-thlum enkawlnaah hian <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">a veitu</b> <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">inpêkna leh tumruhna</b> a pawimawh ber a, tun hmaa a nunphung pangngai ṭhin thlâkthleng dawrh pawh a ngai fo ṭhin.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chuvangin, zun-thlum enkawl hlawhtling tûr chuan <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">mimal </b>(damlo) kha amah leh amah inenkawl tûra a inpekna leh tumruhna a pawimawh ber zêl dâwn a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Zun-thlum enkawlnain a tum ber chu <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">nunphung hrisêl leh pangngai thei ang bera nung tûra ṭanpui </i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></b>hi<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"> </b>a ni.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Nunphung hrisêl </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">(healthy lifestyle):<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>A tâwk chauhva Exercise lâk ṭhin te,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ei hrisêl te, thau lutuk lo tûra insûm te, mei zûk loh te hian nasa takin zun-thlum vei enkawlnaah an pui thei.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Ei leh in chungchâng</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">: Zun-thlum enkawlnaa ei leh in chungchâng pawimawhzia hi sawi uar a pawimawh khawp mai. Eng damdawi pawh ei ila kan ei leh in lama kan insûm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>si loh chuan kawngro a su tak tak thei lo. Amaherawhchu, ni danga a ei phung pangngai kha loh theih lohvah chauh, chu pawh a tlêm thei ang ber chauh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tihdanglam tum ni se, ei leh in phung thlâkthleng chiam chiam hi a ṭûl lo bâkah tuman an zâwm thei tak tak lo. Mi zawng zawng tâna ei tur hrisêl hi zun-thlum tân pawh a danglam chuang lo.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chuvangin hetiang hian thurâwn mâwl tê lo târlang ila:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.75in; mso-add-space: auto; mso-list: l4 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">ü<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thlum lampang rêng rêng ei tlêm rawh</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.75in; mso-add-space: auto; mso-list: l4 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">ü<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thau lam ei tlêm rawh</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.75in; mso-add-space: auto; mso-list: l4 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">ü<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thlai hring leh thei ei tam rawh</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.75in; mso-add-space: auto; mso-list: l4 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">ü<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Sangha leh sa tihrâwl ṭha pangngaiah insûm a ngai lo.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.75in; mso-add-space: auto; mso-list: l4 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">ü<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">I taksa rihna kha a pangngai thei ang berin ‘control’ tum ang che.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Damdawia inenkawlna:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Zun-thlum damdawi hi chi hnihin a ṭhen theih a, chûngte chu: </span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.75in; mso-add-space: auto; mso-list: l5 level1 lfo6; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">ü<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Injection<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"> </b>chi(Insulin) – Type 1 tân lâk ngei ngei a ngai</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.75in; mso-add-space: auto; mso-list: l5 level1 lfo6; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">ü<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">A mûm ei chi – Type 2 ho tân. Hêng ho pawh hian a tâwpah chuan Insulin injection hi an mamawh ve leh châwk ṭhin.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">I natna type-a zirin leh I thisena thlum ‘level’ enin doctor-in i damdawi tûr a chawh ang che.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Damdawi chawh mai bâkah ei leh in lam thlengin doctor chuan thurâwn a pe ang che. Chûng chu ngun taka zawm tûr a ni. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">In lama mahni inenkawl</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">: Zun-thlum natna hi mahnia inenkawl awlsam tak a ni a, chumi tihlawhtling tûr erawh chuan <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">rilrua tih tak takna leh mahni inthunun theihna</i></b> a pawimawh êm êm a ni. Injection lâk ngai pawh ni se mahnia injection tih theih mai a ni a, a injection-na <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><a href="http://www.amazon.com/2cc-Insulin-Syringes-Gauge-Needle/dp/B002CMQXYG/ref=sr_1_4?s=hpc&ie=UTF8&qid=1327875960&sr=1-4" target="_blank">syringe</a> </i></b><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>leh hriau te hi te tak te an nih avangin chelek pawh an awlsam phian.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Insulin</b> erawh hi chu uluk deuhva dah a ngai ṭhin a, Fridge chhunga dah vawh (Freezer-ah ni lo) tûr a ni.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Mahni thisen pawh awlsam têa in-test mai theih a ni bawk a, hmanrua<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>pawh <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><a href="http://www.amazon.com/ACCU-CHEK-Aviva-Blood-Glucose-Meter/dp/B001A67WH2/ref=sr_1_sc_4?s=hpc&ie=UTF8&qid=1327875839&sr=1-4-spell" target="_blank">(hetiang hi)</a></b> a man a sâng lutuk lêm lo.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thil <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>pawimawh leh êm êm chu he natna enkawl tûr hian chhungkuaa ṭan tlân a ngai tih hi. Ei leh in thuah te, damdawi ei hun inhriatpui te,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>infuih tawn fo te hi a pawimawh êm êm a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Zun-thlum natna hi <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">dam chhûng daih</b> a ni tih hi hriat nawn fo a pawimawh bawk. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">A khât tâwka doctor inentîr: </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Insawisêlna êm êm neih loh pawhin a khât tâwkin inentîr fo tûr a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mahnia i lo in ‘test’ ṭhin a nih pawhin doctor-in a endik sak che a pawimawh a, hmabâka inenkawl zêl dân tûr leh ṭul dangte in sawi ho bawk ang. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun-thlum vei chu an taksa pem hlek leh pân hlek pawh hi a pûn hluai duh a, engemaw intih pem palh hlek pawh na lêm lo mahse rang taka inenkawl vat zêl tûr a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>A bîk takin kephah vêl hi enkawl ngun a ngai zual a, ke lâwnga kal lovin pheikhawk bun hrâm hrâm tûr a ni a, amaherawhchu pheikhawk<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tâwt lutuk leh min nâwt pilh thei tûr ang chu bun hauh loh tûr a ni.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Invênna:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Pianpui rêng leh taksa chhûng lama dik lo sâ chu tihngaihna vak a awm lo mai thei. Amaherawhchu, zun-thlum vei tihlauhawmtu thil ṭhenkhat hi chu pumpelh theih a ni a, mahni inthununa nun dân fimkhur chuan zun-thlum leh natna dang tam tak kan pumpelh thei a ni. Heng thilte hi lo hre nawn leh ila:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo7; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">F<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Ei leh inah fimkhur rawh</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo7; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">F<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thau leh thlum lam ei tlêm la, thlai hring leh thei ei tam rawh.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo7; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">F<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Mei zu suh.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo7; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">F<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">A tâwk chauhvin exercise la ṭhin ang che.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo7; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">F<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thau lutuk leh taksa rit lutuk pumpelh rawh.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">…………………………</span></div>dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.com17tag:blogger.com,1999:blog-1085660899764003417.post-65397985530959636722012-01-24T23:27:00.000-08:002012-01-24T23:28:52.692-08:00Post 9 : Thisen-Sâng/BP Sâng (Hypertension)<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen sâng chu engnge</span></u></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">?</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen sâng hi Mizo ṭawnga hrilhfiah han tum chhin ila: <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Lungin thisen a ‘pump’ chhuah hian taksa bung hrang hrangah thisen zâm kal tlangin thisen a pe a. Chung thisen zâm chhunga “pressure”<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chu a nih tûr aia a lo sân hian <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">thisen-sâng</b> <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>an ti ṭhin a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thisen sân leh sân loh (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">blood pressure=BP</i>)<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tehna hi “<i style="mso-bidi-font-style: normal;">BP Apparatus</i>” (<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Sphignomanometer)</b> an ti a. BP chhinchhiahnaa a sâng lam hi <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Systolic pressure</i>” an ti a, a hniam lam hi <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Diastolic pressure”</i> an ti <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thung.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Khawvêl ram hrang hrangah thisen-sâng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sawifiah dân a dang hret hret thei a,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">British Hypertension Society</b> hovin an hrilhfiah dân chu hetiang hi a ni:</span></div><br />
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0" class="MsoTableGrid" style="border-bottom: medium none; border-collapse: collapse; border-left: medium none; border-right: medium none; border-top: medium none; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-padding-alt: 0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-yfti-tbllook: 1184;"><tbody>
<tr style="mso-yfti-firstrow: yes; mso-yfti-irow: 0;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: windowtext 1pt solid; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 198.9pt;" valign="top" width="265"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">A pangngaia ngaih chin</span></b></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: windowtext 1pt solid; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 2in;" valign="top" width="192"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Systolic (mmHg)</span></b></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: windowtext 1pt solid; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 135.9pt;" valign="top" width="181"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Diastolic(mmHg)</span></b></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 1;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 198.9pt;" valign="top" width="265"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">*duhthusâm</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 2in;" valign="top" width="192"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><120</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 135.9pt;" valign="top" width="181"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><80</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 2;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 198.9pt;" valign="top" width="265"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">*Ṭha pangngai</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 2in;" valign="top" width="192"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><130</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 135.9pt;" valign="top" width="181"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><85</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 3;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 198.9pt;" valign="top" width="265"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">*Ṭha thawkhat</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 2in;" valign="top" width="192"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">130-139</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 135.9pt;" valign="top" width="181"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">85-89</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 4;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 198.9pt;" valign="top" width="265"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen-sâng</span></b></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 2in;" valign="top" width="192"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 135.9pt;" valign="top" width="181"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 5;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 198.9pt;" valign="top" width="265"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">*Grade 1 (mild)</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 2in;" valign="top" width="192"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">140-149</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 135.9pt;" valign="top" width="181"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">90-99</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 6;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 198.9pt;" valign="top" width="265"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">*Grade 2 (moderate)</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 2in;" valign="top" width="192"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">160-179</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 135.9pt;" valign="top" width="181"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">100-109</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 7;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 198.9pt;" valign="top" width="265"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">*Grade 3 (severe)</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 2in;" valign="top" width="192"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">></span></u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> 180</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 135.9pt;" valign="top" width="181"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">></span></u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> 110</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 8;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 198.9pt;" valign="top" width="265"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Systolic chauh sâng </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">(Isolated systolic hypertension)<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 2in;" valign="top" width="192"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 135.9pt;" valign="top" width="181"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><br />
</div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 9;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 198.9pt;" valign="top" width="265"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">*Grade 1</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 2in;" valign="top" width="192"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">140-149</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 135.9pt;" valign="top" width="181"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><90</span></div></td></tr>
<tr style="mso-yfti-irow: 10; mso-yfti-lastrow: yes;"><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: windowtext 1pt solid; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 198.9pt;" valign="top" width="265"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">*Grade 2</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 2in;" valign="top" width="192"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">></span></u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> 160</span></div></td><td style="background-color: transparent; border-bottom: windowtext 1pt solid; border-left: #ece9d8; border-right: windowtext 1pt solid; border-top: #ece9d8; mso-border-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-left-alt: solid windowtext .5pt; mso-border-top-alt: solid windowtext .5pt; padding-bottom: 0in; padding-left: 5.4pt; padding-right: 5.4pt; padding-top: 0in; width: 135.9pt;" valign="top" width="181"><div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin: 0in 0in 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><90</span></div></td></tr>
</tbody></table><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen-sâng chu engtia lo awm nge</span></u></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">? </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">BP sâng zinga 90% emaw lai hi a chhan hriat mai<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>loh an ni a, hetiang BP sâng hi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">‘Essential Hypertension’ </i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>an ti.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>A chhan puh tûr awm ho hi <i style="mso-bidi-font-style: normal;">“Secondary Hypertension” </i>an ti thung.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Essential Hypertension</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> hi a chhan chiah hriat loh ni mahse hêng a hnuaia mite hi a kaihhnawih tih chu hriat a ni:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l4 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Genetic (pianpui)</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>BP sâng hi chhungkuaah leh thlah chhâwng hovah a awm duh bîk an ti.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l4 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Pian tirha rihna hniam (low birth weight)</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">: Heng ho hian puitlin hnuah BP sâng an nei duh bîk nia chhût a ni.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l4 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thau lutuk:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> An zingah BP sâng nei an tam bîk.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l4 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zu in tam </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">: zu in tam ho zingah BP sâng an tam. Amaherawhchu, tlêm tlêma in ṭhin ho chu mi pangngai aiin an BP a hniam thei thung.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l4 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Chi al ei tam</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">: BP sâng leh chi al ei tam hi an inlaichîn bawk.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l4 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun thlum (diabetes) kaihhnawih</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">: BP sâng leh zun thlum hi a inkawp duh viau bawk.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Secondary Hypertension </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>awmtirtu pawimawh zualte chu:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Kal (kidneys) ṭha lo:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>BP sâng chhan hriat zinga 80% chuang hi kal lam ṭhat loh vâng a ni.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Kawchhûng lam ‘gland’ (Endocrine glands) dik lohna:</span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l3 level2 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Conn’s syndrome<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l3 level2 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Cushing’s syndrome<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l3 level2 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Adrenal hyperplasia<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l3 level2 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Pheochromocytoma, adt.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Damdawi </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">ṭhenkhat – na chhâwkna chi khat NSAIDs an tih ho te, chhang khâtna (oral pills) te, steroids leh adt.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Naupai </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">laiin BP a sâng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thei bawk.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Pianpui lung/thisen zâm<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ṭha lo – </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Coarctation of aorta.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen sâng chu engtinnge a lo lanchhuah ṭhin</span></u></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">?</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thisen a sâng hle a nih loh chuan taksaah insawisêlna êm êm a awm lo fo ṭhin. Chuvangin, kum 40 vêl kai tawh tân chuan a khât tâwka BP check fo a ṭha.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mi ṭhenkhat chu an BP sâng mahse anmahni hriat dânah engmah harsatna an neih loh chuan inenkawl vak pawh ṭûl lovin an hria a, hei hi thil âtthlak leh hlauhawm tak a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vawilehkhatah <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke</i> emaw lungphu châwl (heart attack) emaw an nei thut thei a ni. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen sâng a nasat viau erawh chuan lu nâ, lu hai, mit vai ruai angtein a langchhuak thei.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen sâng pawikhawih theih lâr zualte</span></u></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> (Complications):</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Stroke:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> Thisen sâng nei zingah <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke</i> hi a lêt rukin a tam.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Lungphu châwl: </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen sâng ho zingah hian mi pangngai aiin a lêt thumin lungphu châwla thi an tam.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Kal nâ:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> Kal lam ṭha lo hian BP sâng a siam thei ang bawkin BP sâng hrim hrim hian kal ṭha lo a siam thei bawk.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Kut leh ke hmâwr lam thisen kal ṭha lo </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">a thlen thei bawk.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">‘Malignant Hypertension’</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> :<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thisen sâng nasa tak, ‘Diastolic BP’ pawh 120 leh a aia sâng sawina a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mit a khawih chhe tel a, lu nâ, lu hai leh mit khaw hmuh fiah lo tein a lang chhuak fo ṭhin. Rang taka enkawl nghâl loh chuan za zêla 90 vêl laiin kum 1 chhûngin an thihpui ṭhin.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Test tih ngaite</span></u></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">: <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen sâng awmtîrtu chhui chhuah nan Test chi hrang hrang doctor-in an râwn ṭhin. A tlangpuiin hengte hi i test a ngai ang:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l5 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen</span></i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>urea, electrolytes, creatinine, glucose, cholesterol.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l5 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun: </span></i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sugar, protein, RBCs, adt.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l5 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">ECG/ECHO –</span></i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> lung lam enna<i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l5 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Ultrasound</span></i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> – a bîk takin kal (kidneys) en nân</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l5 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Fundoscopy</span></i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> – mit chhûng lam enna</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">A enkawl dan: <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen sâng a nasa hle a nih loh chuan a tîrah damdawi ei nghâl mai tûr a ni lo.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>BP chu eng ang chiaha sâng nge tih enfiah hmasak zet a ṭûl a, ni khat chhûngin a danglam em tih te an enfiah bawk ṭhin. Ram changkângah chuan <a href="http://www.amazon.com/ambulatory-pressure-continuous-monitoring-thermometer/dp/B004KGGV30/ref=sr_1_2?s=hpc&ie=UTF8&qid=1327473059&sr=1-2" target="_blank"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">nilênga (24 hours) BP endikna hmanrua</i> te an nei. </a></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">BP tisângtu taksaah natna dang a awm leh awm loh enfiah pahin, damdawi tel lova inenkawl <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hmasak phawt a ṭha a, a hnuaia mi ang hian tih a ṭangkai:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Rihna tihhniam</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thau lam ei tlêm</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Chi al ei tlêm</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zu in tlêm</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Mei zûk bânsan</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Exercise – ni tin minit 30 chhûng tal kêa kal tûr</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thei leh thlai hring ei tam</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Damdawi hmanga enkawlna:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>BP sân dâna zirin damdawi pêk tûr doctor-in a ruahman ang. A tlangpuiin:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 39pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo6; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">Ø<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">BP 160/100 vêl a nih reng chuan damdawi ei ṭan tur a ni. </span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 39pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo6; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">Ø<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">BP<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a sâng lam (systolic) 140 aṭanga 159 inkâr leh a hniam lam (diastolic) 90 aṭanga <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>99 inkâr ho hi chu zun thlum emaw natna dang an neih chuan damdawi ei ṭan tho tur a ni. Natna dang an neih lêm loh chuan la enthlâk rih deuh a pawi lo. </span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 39pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo6; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">Ø<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Damdawia enkawlnain a tum chu:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>BP 140/85 aia hniama dah a ni a, zun thlum vei erawh chu BP 130/80 aia hniama dah a ṭha.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 39pt; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo6; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings;"><span style="mso-list: Ignore;">Ø<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen sâng nei tam ber chuan damdawi chi hnih emaw a aia tam emaw an mamawh thei bawk.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">In lama inenkawl dân:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen sâng enkawlnaah hian a veitu inpêkna leh tumruhna a pawimawh hle. Thisen sâng tam ber hi natna dang angin <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘dam hlen’ chi a ni ve lo va, damdawi leh thil danga <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">dam chhûng</b> inenkawl ngai a ni tih hi hriat hmasak phawt a ṭûl. Inenkawl nguna BP a pangngaia dah reng theih erawh chuan mi dam ṭha pangngai ang tho kan ni thei tih hre bawk ila.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Doctor-in damdawi a chawh rêng rêng kha dik taka ei tur a ni a, damdawi ei veleh thisen kha a hniam nghâl sawt sawt dawn lo va, damdawi hnathawh lan nan hun engemaw chen a duh ṭhin tih hriat a pawimawh bawk. Chuvangin, ni hnih khat hnuah kan BP a hniam nghâl mai lo a nih pawhin damdawi kha ei zawm zêl tho tur a ni.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">BP hi mahni pawhin inen harsa lo tak a ni a, a<a href="http://www.blogger.com/goog_1863388157"> </a><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><a href="http://www.amazon.com/Omron-BP742-Pressure-Monitor-Medium/dp/B004H4B3VK/ref=dp_ob_title_hpc" target="_blank">hmanrua</a> </b>mahniin neih theih phei chuan a ṭha leh zual. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Damdawi rêng rêng hian side-effect an nei vek a, chuvangin, damdawi ei hnuah emaw ei laiin emaw insawisêlna neih chuan <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>doctor râwn thuai tur a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Inenkawlna chungchângah engemaw hriat thiam loh neih chuan doctor zawh fiah hreh loh tur a ni a, damloin a inenkawlna chungchâng engkim a hriat thiam ve chuan amahah ṭan nasa takin a la ve thei a, a damna turin phûr takin a thawk ve thei dâwn a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>A tawp berah chuan BP sâng enkawlnaah hian chhungkuaa ṭan tlân a pawimawh êm êm tih i hria ang u.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div>dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.com12tag:blogger.com,1999:blog-1085660899764003417.post-29192987417520491302012-01-15T03:09:00.000-08:002012-01-18T04:46:36.859-08:00Post 8: STROKE<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Stroke</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> hi Mizote pawhin kan hmêlhriat ve ta hle mai. Ram changkângah chuan thihna chhan tam ber pathumna a tling hial a ni. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke</i> hi hmeichhia aiin<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mipaah a tam zawk a, kum 40<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chunglamah a awm deuh ber. A awmtîrtu tam ber chu <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><a href="http://www.amazon.com/Hypertension-Stroke-Pathophysiology-Management-Clinical/dp/1607610094/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1326888118&sr=1-1" target="_blank">Thisen sâng</a></b> (hypertension) hi a ni.</span> <br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Stroke chu engnge? </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke</i> chu thluaka thisen zâm kal dik loh avanga vawilehkhata taksa lo chau thut emaw, pangkhing zeng thut emaw, ṭawng thei lo hiala lo awm thut, darkar 24 aia rei awh <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hi a ni kan ti thei awm e. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Stroke </span></i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">hi a nasat leh nasat<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>loha zirin chi hrang hrangin an sawi leh a:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Complete<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>stroke:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>rei lo teah (darkar 6 chhûngin) taksa a khawih tur a khawih vek hman</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Stroke-in-evolution: </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Stroke a thlen aṭanga darkar 24 chhûnga a natna hmasâwn dân sawina a ni. </span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Minor stroke:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> damlo chu taksaah chhiat hlenna thleng lovin a ṭha chhuak leh (chawlhkar khat chhungin an ṭha chhuak tlangpui).</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Transient Ischemic Attack(TIA):</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> rei lo te chhûng taksa bung khawilai emaw ber lo chau thut emaw, ṭawng thei lo thut emaw, mit del thut emaw an nei a, darkar 24 chhungin a dam fel leh vek ṭhin.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Stroke chu engtia lo awm nge?</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke </i>awm chhan tlanglâwn ber ber <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kawng 3-in a sawi theih âwm e:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Taksa peng dang khawimaw lai aṭanga thisen khal emaw bawlhhlawh dang lo lûtin thisen zâm rawn zuiin thluak thisen zâm khawimaw laiah a tâng ta a, <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a bul hnai thluak <i style="mso-bidi-font-style: normal;">area</i> chuan thisen a hmuh loh avangin a hliam(infarct) ta a, chu chuan taksa zeng leh thil dangte a rawn thlen ta ṭhin a ni.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thluak leh a bul hnaia thisen zâm hrim hrim<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ṭhat loh avangin thluaka thisen kal lai a dang ping<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thei bawk.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thluak chhungah thi pût a awm vangin.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Stroke awmtîrtu ṭhenkhat leh a invên dante:</span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">BP sâng(Hypertension):</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><u>Stroke tam ber chu BP sâng vâng a ni.</u></i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>BP sâng neite tan BP sâng lo tûra inenkawl hi <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke </i>pumpelh tura invênna<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>pawimawh ber chu a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>BP sâng nei ṭhenkhatin, “Engmah harsatna ka nei chuang lo. BP sâng hian min ‘effect’ lo ve. Hetiang BP sâng hi chu ka ‘normal’ ve rêng a ni e” tiin<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>damdawi ei loh an chîng ṭhin a, heihi a hlauhawm êm êm a ni. Pâwn lamah an taksain tuar lovin lang mah se an thluaka thisen zâm te tak tê tê (capillaries) tân khân a hlauhawm êm êm a, BP sâng “pressure” khan a tipuakkeh thei a, an rin loh hlânin <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke</i>-in a man thut fo ṭhin a nih hi.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Mei zûk: </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Vaihlo zial zu miten mi pangngai aiin stroke an nei awl bîk a, mei zûk loh hi invênna pawimawh tak a ni bawk. Mei nghei aṭanga kum khat hnuah <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke</i> neihna ‘chance’<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>zaa sawmnga (50%)-in a tlahniam a, kum 5 nghei hnuah chuan mi pangngai ang an lo ni ṭhin.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">· </span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Ṭhu chunga hnathawh: </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Taksa hah lo leh che chhuak lova awmhmuna awm reng hian <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke</i> neih a hlauhawm bîk bawk. Computer hmaa nilêng lênga ṭhut te hi a hlauhawm hle a, rei tak tak ṭhut reng ngai ang chi hna kan nei a nih pawhin a khât tâwka dina office chhûngah pawh kea vei kual vêl fo ṭhin <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tûr a ni.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zû:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Zu tlêm in ṭhin hian engemaw chenah <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke</i> a vêng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>an ti! </span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thau lutuk:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Taksa rihna a tawk chauha vawn hi a pawi mawh hle bawk.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Lung natna:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> A bik takin lungphu rang lutuk leh mumal lo (Atrial fibrillation) te, lung ‘valve’ ṭha lo te<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hian <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke</i> an siam awl hle a, hêng hi enkawl vat vat tûr a ni.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zun Thlum (Diabetes):</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> Zun thlum veite tân ngun taka inenkawl loh chuan <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke</i> vei a hlauhawm bîk bawk.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Polycythaemia:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> Thisenah nasa takin<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">red blood cells</i> (RBC) an lo pung hluai a, chu chuan thisen a tikhal a, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke</i> a siam thei. Hetiang natna neite tan inenkawl ṭhat a pawimawh hle bawk.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thluaka thisen zâm kaw zîm: </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thluak thisen petu thisen zâm zinga pakhat <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Carotid artery<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></i>an tih hi a nih tûr aia zîmin a awm thei a, chu chuan <i style="mso-bidi-font-style: normal;">stroke </i>a siam thei a, hetiang hi hriatchhuah chuan zai dam theih a ni bawk.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">· </span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisena <i style="mso-bidi-font-style: normal;">cholesterol </i>sâng:<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i></span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Damdawi pakhat <i style="mso-bidi-font-style: normal;"><a href="http://www.amazon.com/s/ref=nb_sb_noss?url=search-alias%3Dhpc&field-keywords=hypertension#/ref=nb_sb_noss?url=search-alias%3Dhpc&field-keywords=statin&rh=n%3A3760901%2Ck%3Astatin" target="_blank">Statin </a></i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>an tih ho hmanga <i style="mso-bidi-font-style: normal;">cholesterol </i>tihhniam hian <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke</i> engemaw chen<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a vêng thei bawk.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Syphillis:<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i></span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>He natna hian <i style="mso-bidi-font-style: normal;">stroke</i> leh thluak natna dang a thlen ve thei a, enkawla tihdam a pawimawh. <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></b></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Stroke chu engtiangin nge a lo lanchhuah? </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thluak a khawihna lai leh a khawih chhiat zau leh zau loha zirin a lanchhuah dân a dang thei. A tlanglâwn berah chuan second rei lo te aṭanga darkâr engemaw zât chhûngin thluak a khawih chhiat lohna lam taksa pangkhing kha a lo zawiin a lo zeng ṭan a, hmai pangkhing pawh a khawih tel châwk ṭhin. A châng chuan ṭawng thei lovin an lo awm bawk ṭhin.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Lu nâ emaw nikhaw hre lova awm hi an awm khât hle a, phûngzâwl tlu anga han tlûk erawh chu nei an awm ve zeuh mai thei.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thluak hnûn (Brain stem) lam a khawih tel chuan mit khawhmuh fiah lo te, thil lem theih lohna te, kut leh ke zawng zawng zeng te,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>luhai te, luak te,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>zun leh êk ‘control’<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>theih lohna te, nikhaw hriat lohna te a thleng thei bawk.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Test tih tûrte:</span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l4 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">CT Scan/MRI: </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hei hi a remchâng hmasa bera <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tih a ṭha.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke</i> awm chhan kha engemaw chen a hriat theih ṭhin a ni.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l4 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Test dangte chu-<i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l4 level2 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">BP/Pulse check<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l4 level2 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen test (FBC,ESR,Platelets, Syphillis serology, U&E,adt.)<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l4 level2 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Chest XRay<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l4 level2 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">ECG<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l4 level2 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Carotod Doppler<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l4 level2 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">adt.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l4 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Heng test chi hrang hrangten an tum ber chu-<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l4 level2 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">A natna dik tak hriat chhuah<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l4 level2 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Stroke</span></i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> chu thluaka thisen pût vang nge thluak hliam (infarction) vang tih finfiah<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l4 level2 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">A awmtîrtu natna dang hmuh chhuaha enkawl nghâl.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></b></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Stroke chu engtia enkawl tûr nge? <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Damlo chu a tîrah chuan damdawiin panpui ngei tûr a ni a, a natna dinhmun tak hriat a nih hnuah chuan damlo dinhmun leh hospital dinhmuna zirin damdawiina enkawl zui chi nge in lama enkawl tûr tih thutlûkna siam theih a ni ang. Damlo na lutuk lo chu in lama enkawlin, a ṭûl ang zêla doctor râwn chhunzawm mai ṭhin a finthlâk mai thei. Damdawiin changkângah chuan <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke Unit</i> </b>te an nei a, a ṭangkai hle.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Stroke-a damlo enkawl dân</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> tlângpui hetiang hian lo entîr ila:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Damdawiinah ‘admit’ nghal</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Doctor/nurse hovin hengte hi an han ngaihven zung zung ang:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level2 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Damlo chu a thaw ṭha em? Oxygen pek a ngai em?</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level2 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">A lungphu/BP a ṭha em? A BP a sâng em?</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level2 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Tui/chaw a lem thei em?</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level2 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">A ‘blood sugar’a sâng/hniam em?</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level2 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New";"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen chaw pêk a ngai mai thei bawk.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> C</span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">T Scan/MRI hmangin an endik ang a, chuta an hmuh chhuaha zirin enkawlna pawh ṭan nghal a ni ang.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Chest XRay, ECG, Thisen leh thil dang test ṭûl apiang<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>an test ang a, Stroke awmtîrtu nia rinhlelh hmuhchhuah a nih chuan chu chu enkawlna pêk nghal a ni bawk ang.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Engtinnge ni zêl ang le? </span></b><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Stroke</span></i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> hi natna namai lo tak a ni a, zaa 40 vêl chauhvin ngai an awh leh ṭhin.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Ṭhat chhuah leh hun chhûng hi a inang lo va, thla emaw kum emaw hial a duh ṭhin. Za zêla 25 chu <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke</i> an neih aṭanga kum 2 chhûngin an thi niin an chhût a, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">stroke </i>nei tawh nei nawn leh hi engemaw zat an awm bawk. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">In lama inenkawl:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mahnia che thei lo enkawl hi a enkawltu tân dawhtheih leh zaidam a ṭûl khawp mai. Zun leh êk inthiar thei lote phei chu enkawl ngun an ṭul leh zual a, an zun siaksak hial ngai an nih chuan an zun siakna <i style="mso-bidi-font-style: normal;">catheter</i> kha a khât tâwkin (kar khatah vawi khat tal) thlâk ni se.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mahnia inlet thei loten mawng/ngûm pân (Pressure sores) an neih loh nan darkar 2 emaw 3 emaw danah an mut dân sawn sak fo tûr a ni. A ṭûl angin doctor râwn fo hreh loh a ṭha.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>A tîr aṭangin <i style="mso-bidi-font-style: normal;">exercise</i> /<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><a href="http://www.amazon.com/Physical-Therapy-Stroke-Patient-Mehrholz/dp/3131547219/ref=sr_1_4?s=books&ie=UTF8&qid=1326885652&sr=1-4" target="_blank">physiotherapy</a> </i>tih ṭan nghal a ṭha bawk.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Depression</span></i></b><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> </span></i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">a nei em?<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Tun hmaa mi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dangte ṭanpuitu ni ṭhin kha tûnah mahni pawh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>inenkawl thei lo leh che hlei thei lova a awm hi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hrehawm a ti êm êm ang tih hriatpui tûr a ni a, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Stroke </i>ṭhenkhat ṭawng thei lote pawh hi rilru buaina nei miah lo leh kan thu sawi zawng zawng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hre thei vek an ni fo tih hriain an bula kan ṭawngkamte hi fimkhur tûr a ni. Midangte tana phurrit mai thlentu nia an inhriat chuan thih mai an duh zawk fo ṭhin. Chu chuan an natna aṭanga ṭhatchhuah lehna kawng nasa takin a dâl thei a ni. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chuvangin, rilru zângkhai leh beiseina nei tûr zâwnga kan enkawl pawh a ṭûl<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tih hriat tel a ṭha.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>……………….</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;">References: </div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><ul><li><a href="http://www.amazon.com/gp/reader/0702029939/ref=sr_1_1?p=random&ie=UTF8&qid=1326888411#_" target="_blank">Kumar & Clark's Clinical Medicine</a></li>
<li><a href="http://www.amazon.com/Oxford-Handbook-Clinical-Medicine-Handbooks/dp/0199232172/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1326889014&sr=1-1" target="_blank">Oxford Handbook of Clinical Medicine</a></li>
<li><a href="http://www.amazon.com/CURRENT-Medical-Diagnosis-Treatment-Fifty-First/dp/0071763724/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1326889184&sr=1-1" target="_blank">Current Medical Diagnosis & Treatment</a></li>
<li>Others.</li>
</ul></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div>dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.com18tag:blogger.com,1999:blog-1085660899764003417.post-78185657606254860242012-01-09T22:47:00.000-08:002012-01-18T05:08:25.215-08:00Post 7: PNEUMONIA<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Mizoten <i style="mso-bidi-font-style: normal;"><a href="http://www.amazon.com/Pneumonia-Essentials-2010-Burke-Cunha/dp/0763772208/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1326890911&sr=1-1" target="_blank">Pneumonia</a></i> hi kan hre lâr angreng hle a, thihpui pawh kan awm nual ṭhin a nih hi. Khawvêla mi 1000 zinga 2 emaw vêlin an vei ṭhina ngaih a ni a, <em>Pneumonia</em> vei damdawi ina enkawl ngaite zinga za zêla 10 vêl laiin an thihpui ṭhina chhût a ni bawk. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>A bik takin naupang zingah te, tar kum 70 chung lamte leh HIV hrik paite zingah he natna thihpui hi an tam leh zual ṭhin.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Pneumonia</i> chungchâng tawi kim deuhin sawi i han tum teh ang:</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Pneumonia</span></i></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> hi engnge?</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Pneumonia </i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chu ‘çhuap vûng’ tihna a ni mai awm e (vûng=<i style="mso-bidi-font-style: normal;">inflammation).</i> Chu chuap vûng chu natna hrik vâng a ni tlângpui.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">A lo lan chhuah dan:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> A mihring hrisêlna dinhmuna<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>zirin leh a natna hrika zirin a lo lan chhuah dân a dang hret hret thei a. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Pneumonia</i> tam takah chuan a hmain hritlâng leh khawsik ser ser te pawh an nei hmasa thei bawk. Miin <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Pneumonia </i>a lo vei chuan rei lo te chhûngin a lo na viau nghâl a, khawsik sâng tak leh khuh a lo nei a,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thaw a lo hah a, an thaw a rang<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>bawk ṭhin. A tirah chuan khuh ro deuh a ni thei a, ni hnih khat hnuah chuan khâk ung deuh khek khuk a lo chhuak fo ṭhin.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thâwk leh khuh zâwngin âwm chhûng a na viau thei bawk.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Pneumonia </span></i></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">vei tiawlsamtu leh tizual theitu ṭhenkhatte:</span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Influenza</span></i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> hritlâng natna</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Hospital-a dam lo na tak</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Mei zuk</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Zu in</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Taksa invênna tlahniam (entirnan HIV/AIDS vei, adt.)</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Drugs</span></i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> ngawlvei inchiu ṭhinte</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thawkna dâwt hnawhtu a awmin (entirnan Cancer, adt)</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Pneumonia</span></i></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">chi hrang hrangte: </b><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>A natna kai dan aṭangin hetiang hian lo thliar dawn ila:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; mso-fareast-font-family: Tahoma;"><span style="mso-list: Ignore;">1.<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Khawlai aṭanga kai (Community-acquired): </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Khawlai boruak leng vêl aṭanga kai a ni a, damdawi ina darkar 48 awm tlin hma zawnga kai pawh a huam tel bawk. Natna hrik pakhat <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Streptococcus pneumoniae </i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>an tih chu<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> </i>hetiang <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Pneumonia </i>thlentu tam ber hi a ni. Hetiang Pneumonia natna lan chhuah dan tlangpui chu:<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level2 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thaw a rang-minit khatah vawi 30 emaw a aia tam</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level2 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">BP a hniam (Diastolic <u><</u>60mmHg)</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level2 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Hriatna a chiang lo ( rilru buai)</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level2 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Natna dang kaihhnawih a nei mai thei</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l1 level2 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Kum 65 chung lamah thihpui an tam.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; mso-fareast-font-family: Tahoma;"><span style="mso-list: Ignore;">2.<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Damdawi in aṭanga kai:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> Damdawi in aṭanga kai niin, darkar 48 aia rei damdawi ina awm tawhte chauh hei hian a huam. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>A awmtirtu natna hrik lar zualte chu <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Gram-negative bacteria(klebsiella, pseudomanas,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>adt)</i> an tih te leh <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Staphylococcus aureus</i> te hi an ni. <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; mso-fareast-font-family: Tahoma;"><span style="mso-list: Ignore;">3.<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Hip luh palh (aspiration):</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> Mi ‘unconscious’-a awm te(entir nan hnim-hlum pek lai te, zu rui lutuk chatthla te, adt.), BP sâng avanga <i style="mso-bidi-font-style: normal;">‘Stroke’ </i>nei te, chaw kawng lam dik loh avang te, ha leh ka chhûng hrisêl loh avang tein hetiang <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Pneumonia</i> hi kai theih a ni.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif"; mso-fareast-font-family: Tahoma;"><span style="mso-list: Ignore;">4.<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span></b><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Taksa râl do khâwl tla hniam (immunocompromised): </span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">HIV/AIDS vei te leh natna benvawn rei tak nei te zingah hetiang <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Pneumonia</i> hi a awm duh bik.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Hetiang zâwng lo pawh hian a natna thlentu hrik aṭangin <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Pneumonia</i> hi an thliar hrang ṭhin bawk.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Tests tih ngai:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> He natna hre tura ‘tests’tih ngai ṭhenkhatte chu:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 75.75pt; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">X Ray-chest (âwm bâwr Xray)</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 75.75pt; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Thisen test</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 75.75pt; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Khâk test</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 75.75pt; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Chuapa tui tling a awm chuan siak chhuaha test a ṭha bawk.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">A enkawl dan: </span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><a href="http://www.amazon.com/s/ref=nb_sb_noss?url=search-alias%3Dhpc&field-keywords=antibiotics++&x=15&y=25" target="_blank">Antibiotics:</a><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></i></b><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Pneumonia</span></i><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> awmtirtu natna hrika zirin antibiotics pek tûr bik a hriat theih a. A natna hrik hriat mai loh pawhin Pneumonia a kaina hmun leh kai dan nia rin aṭangin<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a ngeih ber tûr nia rin kha<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>pek nghal tho tûr a ni.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><a href="http://www.blogger.com/goog_334820481">Oxygen:</a></span></i></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"><a href="http://www.amazon.com/PORTABLE-OXYGEN-SYSTEM-CYLINDER-REGULATOR/dp/B000JRKNN8/ref=sr_1_cc_2?s=aps&ie=UTF8&qid=1326891318&sr=1-2-catcorr" target="_blank"> </a> </span>Oxygen pek apiang hi thi tur nia ngai tlat Mizo zingah kan la tam hle. Pneumonia vei hi a châng chuan an thawk a sak avangin an taksa mamawh tawk Oxygen an hip lut thei lo va, chu chu ṭanpui nan Oxygen an pe ṭhin a ni.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><a href="http://www.amazon.com/Saline-0-9%25-250-Sodium-Chloride/dp/B004YYLAQQ/ref=sr_1_1?s=hpc&ie=UTF8&qid=1326891834&sr=1-1" target="_blank">IV fluids</a> (thisen chaw):</span></i></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> A châng chuan pek an ngai mai thei bawk.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><a href="http://www.amazon.com/s/ref=nb_sb_noss?url=search-alias%3Dhpc&field-keywords=ibuprofen+analgesics&rh=n%3A3760901%2Ck%3Aibuprofen+analgesics&ajr=0" target="_blank">Na chhâwkna</a>:</span></i></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"> Thâwk zâwngin âwm chhûng lam te lo na viau se na chhâwkna pêk an mamawh thei bawk.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";">Note:</span></b><span style="font-family: "Tahoma", "sans-serif";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Heng natna chungchânga thu ziakte hi a ‘simple’ thei ang ber leh a tlangpui tak meuh meuh chauh ziak a ni a.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Doctor râwn loh phah nân ni lovin, doctor râwn a pawimawhzia târlan nana ziak an ni zâwk e.</i></span></div>dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.com16tag:blogger.com,1999:blog-1085660899764003417.post-66292461901570781822012-01-03T19:26:00.000-08:002012-01-04T04:03:44.689-08:00Post 6: SEPTICAEMIA<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Thuhma</b>:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Mizote zingah <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Septcaemia</i> vanga thi kan awm leh zauh thin a, a pawi hle mai. He natna chungchang hi tawi kim deuhin i lo sawi dawn teh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ang.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Septicaemia</i> chu engngeni? </b><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Kan thisenah natna hrik tam tak lo lutin an inthlah pung hluai a, chu chuan taksa nasa taka<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>khawihin, khawsik, BP hniam leh thil dangtea<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lo lang chhuak hi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Septicaemia<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></i>chu a ni. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Septicaemia</i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hi awlsam tea thihpui theih a nih avangin a rang thei ang bera enkawl nghal an mamawh thin.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Septicaemia </i>chu engtia lo awm nge?<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></b>Kan taksa peng khawi laiah emaw natna hrikin bu a lo khuar a (infection), chu mi atang chuan natna hrikte chu thisen zamah an lo lut ta thin a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Septicaemia</i> hi chi hnih ang deuhin a then theih: <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(i) <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Primary Septicaemia –</i>natna hrik bu khuarna (infection) lai tak hriat theih mai loh hi. A tlangpui thuin hetianga dam lote hi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tar chak lo te, zu ngawl vei<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>te, zun thlum leh natna benvawn dang engemaw neite zingah an tam bik.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>(ii) <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Secondary Septicaemia</i>-natna hrik bu khuarna hmun awm hriat theihte:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chung natna hrik bu khuarna hmun lar zualte chu: vun (pem leh pan hnai la te), zun kawng, chuap leh thawkna dawt, mitbawm (gallbladder), ril leh kumkuruh chhung, etc.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Damlo, damdawi ina awm sa zingah chuan zun siakna <i style="mso-bidi-font-style: normal;">catheter</i> atang te, IV pekna<i style="mso-bidi-font-style: normal;"> canula</i> atang te, zaina (surgery) hmuamhma ‘septic’ atang te, kang (burns) leh adt. atangin <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">septicaemia</i> hi a thleng thei bawk a, rei tak natna tuara taksa chak tawh lote leh natna benvawn neiten an vei awl bik bawk.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Taksaa a lan chhuah dan:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></b>Khawsik, tlun, <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>BP hniam, lu leh tihrawl na te hi <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Septicaemia</i> hian a keng tel tlangpui thin. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>A tir lamah erawh chuan taksaa lang chhuak mang lovin hun engemaw chen a awm thei bawk. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Septicaemia </i>hian taksa hmun dang dangah ‘septic’ bu khuar(foci) a siam thei a, a chang phei chuan natna hlauhawm tak ‘<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">septic shock’</i></b> hial a siam thei bawk.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">A enkawl dan:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></b><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Septicaemia</i> nia rinhlelh chu a awmtirtu natna hrik hriat theihna turin <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thisen, zun,khak, ek, pan hnai, adt. <i style="mso-bidi-font-style: normal;">‘culture’ </i>hmanga endik nghal <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tur a ni a, <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">a <i style="mso-bidi-font-style: normal;">result</i> a chhuah hma pawhin</b> a ngeih ber tur nia rin damdawi pek nghal vat tur a ni bawk. Eng damdawi nge tha ber ang tih chu a enkawltu doctor-in <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Septicaemia</i> awmtirtu nia a rin atangin thutlukna a siam ang a, damdawi 2 /3 lai pawh pek ho a tul fo thin.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Test result</i> a chhuah hma chuan ni tin damlo awm dan chu enthlithlai reng chungin a tul dan ang zela damdawi pawh tihdanglam theih a ni ang a, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Test result</i> a chhuah ve leh a ngeih bik tur damdawi kha pek zui<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tawh mai tur a ni. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Hriatreng tur:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></b><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Septicaemia</i> hi thih pui hlauhawm tak a nih avangin a rang thei ang bera inenkawl tur a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Heng a hnuaia mi ang hian mi a dam loh chuan damdawi in/doctor pan nghal thuai a tha.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Damlo na taka khawsik leh tlun<i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Engemaw chen dam lo tawh a rilru a lo buai tan deuh chuan<i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Damlo chu a vunah duk thliah thliah te a lo awmin emaw, a ha hni leh hnar thi emaw<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a neih chuan.<i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></span></div>dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.com21tag:blogger.com,1999:blog-1085660899764003417.post-6098030662542721812011-12-27T23:42:00.000-08:002012-01-18T03:42:45.187-08:00Post 5: Thaw Hah<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Thuhmahruai:</b> A hmasa berin thaw hah zawng zawng hi <i style="mso-bidi-font-style: normal;">asthma </i><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a ni vek lo tih hre phawt ila. Thaw hahna chhan chi hrang hrang<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>pawimawh zualte chu:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo2; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Chuap dik lohna</b>: Asthma, Pneumonia, COPD,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chuapa tui tling (effusion), adt.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo1; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Lung dik lohna</b>: Lung ‘valve’ tha lo, Heart failure, adt.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l2 level1 lfo1; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Chhan dang: </b>nak ruh tliak ,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thisen nei tlem,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>exercise,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>rilru chiai, thaw hah der,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>adt.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><span style="font-family: Calibri;">Tun tum atan chuan Asthma bik<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chungchang<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>i lo sawi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>teh ang:</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><br />
<span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">ASTHMA:</b> <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Khawvela mi za zela<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>5 -8 in Asthma hi an vei.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Asthma lan chhuah dan ber chu thaw hah, khuh leh thaw ri tep tep<span style="mso-no-proof: yes;"> a ni ber.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Asthma hian thawkna dawt a tivungin a tisawng te a, khak(chil) a siam tam a, chu chuan khuh leh thaw hah a siam thin a ni.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><span style="mso-no-proof: yes;"></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Asthma hi eng tia lo awm nge?</span></b><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Asthma hi a awmtirtu tak hriat a ni lo va, amaherawhchu heng thilte hian asthma an thlentir niin an sawi:</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo3; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Pian pui (genetic): </span></b><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Asthma veite hi pianpui taksaa huat (allergy) ngah bik hi an ni fo mai. Chuvangin, asthma hi chhungkhat laina zingah vei an awm duh bik fo.</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo3; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Kan boruak tawn(environment):</span></b><span style="mso-no-proof: yes;"> Boruaka bawlhhlawh leh huat theih (allergen) leng vel tawn fuh emaw, naupan laia kan taksa invenna (immunity) a insiam puitlin hmaa <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><i style="mso-bidi-font-style: normal;">virus</i> engin emaw a lo tihbuai vang<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>emaw pawh ni theiin an sawi bawk.<i style="mso-bidi-font-style: normal;"></i></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;"></span></b><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Asthma tizual/tichhuaktu:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Asthma<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>tichhuak/tizualtu zinga a lar zualte:</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l4 level1 lfo4; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="font-family: Calibri;">Boruak vawt / khaw vawt</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l4 level1 lfo4; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="font-family: Calibri;">Exercise/hnathawh hah</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l4 level1 lfo4; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="font-family: Calibri;">Thil<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>huat bik tawn palh (in chhung bawlhhlawh,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>pangpar, ran hmul,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mei khu, adt.)</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l4 level1 lfo4; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="font-family: Calibri;">Rilru phawklek thut</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l4 level1 lfo4; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="font-family: Calibri;">Damdawi thenkhat (aspirin ang chi te)</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Asthma enkawl dan:</span></b><span style="mso-no-proof: yes;"> Asthma hi enkawl dam hmiah theih a ni lo.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Inenkawlnain a tum ber chu a veitu nunphung tikhaihlak lo thei ang bera asthma kha<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>‘control’ hi a ni ber.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Inenkawlna chungchangah a veituin theihtawpa tan laa mawhphurhna a lak ve a ngai a, a chhungte pawhin theihtawpa an tanpui a mamawh bawk. Naupang asthma phei chu chhungkaw member bakah nau awmtu thlengin a enkawl dan an hriat ve a tul thin.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>A theih chuan <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">‘<u>Asthma Action Plan’</u></b><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>siamin inenkawl dan tur fel taka ruahman a tha hle bawk. (Asthma action plan hi Internet atang pawhin <i style="mso-bidi-font-style: normal;">download </i>tur tam tak a awm.)</span></span></div><div class="MsoListParagraph" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo5; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Hriat tur pawimawh: </span></b><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Asthma tizual/tichhuak thintu hriat chhuah chuan chu thil chu pumpelh hram tum thin tur a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hnathawh leh chet vel erawh hrisel nan a pawimawh avangin thulh loh tur a ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Hnathawhna hmuna thaw haha hmun danga thaw hah si lo chuan a hnathawhna sawn emaw bansan emaw a tul mai thei.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><br />
</div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo5; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Damdawia inenkawlna:</span></b><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>A tawi zawngin sawi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thuak thuak ila: Asthma damdawi hman lar ho hi chu <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>chi hnihin angin a sawi theih awm e : </span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in;"><br />
</div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level2 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New"; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Thawkna dawt ti zau thei:</span></b><span style="mso-no-proof: yes;"></span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1.5in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level3 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">§<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">β2-agonist: </span></b><span style="mso-no-proof: yes;">Heng damdawite hi a bur siamsa hmanga hip luh (inhaler) emaw khawl hmanga hip luh (nebulizer) emawin an hmang ber, a muma ei tur chi leh injection pawhin a awm bawk. Mizoten kan hriat lar pawl tak chu Salbutamol (Asthalin) hi a ni awm e.</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1.5in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level3 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">§<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Theophylline:</span></b><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Aminophylline injection hi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hman<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lar ber chu a ni. Thawh hah nasaa dam dawi dangin a chhawk mai loh hunah chauh an pe tlang pui.</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1.5in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level3 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">§<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Anticholinergics:</span></b><span style="mso-no-proof: yes;"> Ipratropium</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level2 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New"; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Thawkna dawt vung tireh thei:</span></b><span style="mso-no-proof: yes;"></span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1.5in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level3 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">§<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Steroids (Glucocorticoids): </span></b><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Heng ho pawh hi hip luh chi (inhaler) a lar ber a,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a mum leh injection pawhin an hmang tho bawk. Hip luh zawnga taksa tana a tha lo lama thawk thei (side effects) tih tlem nan a hranpaa hipna bik “<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">spacer</b>” <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></b>hman tel a tha hle. Heng damdawi zinga hman larte chu Beclomethasone te, Prednisolone te leh Hydrocortisone te hi an ni awm e.</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1.5in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level3 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Wingdings; mso-bidi-font-family: Wingdings; mso-fareast-font-family: Wingdings; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">§<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Sodium cromoglycate:</span></b><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>asthma nasa lo leh invenna angin, a hip chiin an hmang ber.</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo5; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">“Step” te tea <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Asthma enkawl dan</span></b><span style="mso-no-proof: yes;"> hetiang hian<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lo entir leh ila: (Khawvel hmun hrang hrangah step a in ang vek lo)</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level2 lfo5; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New"; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Step 1: </span></b><span style="mso-no-proof: yes;">Thaw hah kar khat chhungin vawi 2 vawi 3 vel chauh:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Asthalin Inhaler hipin a ziaawm leh mai <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thin. Ni tin hip ziah ngai emaw, zan lama thaw hah a chhuah emaw chuan Step 2-ah kai rawh.</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level2 lfo5; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New"; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Step 2:</span></b><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nitin thaw hah a chhuah chuan Steroid hip chi (e.g.Beclomethasone), ni tin vawi 2 atanga <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vawi 4 emaw vel hman a tul thin. A la chhawk lo chuan Step 3-ah chho rawh.</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level2 lfo5; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New"; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Step 3:</span></b><span style="mso-no-proof: yes;"> <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Beclomethasone<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hip kha<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ni tin vawi 4 atanga vawi 10 thleng pawhin <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>san leh rawh. A la chhawk that loh chuan Step 4-ah kai rawh.</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level2 lfo5; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New"; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Step 4:</span></b><span style="mso-no-proof: yes;"> <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Beta2-agonist thawk rei chi, (e.g. Salmeterol) hmang tel rawh.</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level2 lfo5; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: "Courier New"; mso-fareast-font-family: "Courier New"; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">o<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;">Step 5:</span></b><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thawhah a la chhawk loh chuan Prednisolone mum ei tel emaw, steroid dang injection hial a ngai mai thei a,damdawi ina in admit a ngai thin.</span></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 1in; mso-add-space: auto; mso-list: l0 level2 lfo5; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Calibri;"><span style="mso-no-proof: yes;"></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><u><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="font-family: Calibri;">Note: <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></span></u></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo5; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="font-family: Calibri;">Mahnia inenkawl thei tan pawh Step 2 chung lamah khi chuan damdawi in pan a tha. Eng hunah pawh mahnia inenkawl thei lo emaw, thaw hahin zual lam a pan zel emaw chuan damdawi in pan nghal mai a him ber. </span></span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo5; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol; mso-no-proof: yes;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="mso-no-proof: yes;"><span style="font-family: Calibri;">Exercise lak dawn emaw, hna thawh dawn emaw hian a hma darkar chanve velah Asthalin inhaler ang chi han hip zauh la, chu chuan I thaw hah tur thui tak a a veng thei.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt 0.25in;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><br />
</div>dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.com101tag:blogger.com,1999:blog-1085660899764003417.post-59645152770137605342011-12-22T09:53:00.000-08:002012-01-04T04:01:27.174-08:00Post 4: Khawsik (Fever)<strong>Hrilhfiahna:</strong> A tlangpui thuin kan khua a sik leh sik loh chu mahniin kan inhre thei a. Kan taksa lumna (temperature) hi a tlangpuia lakin 37degrees Celsius vel a ni a. Zing lam aiin tlai lamah kan taksa lumna a sang zawk thin. Kan taksa lumna a pangngai aia a lo san chuan kan khua a sik tihna a ni a, 38 degrees Celsius (100.4 degrees Fahrenheight) chin chunglam a nih phei chuan ngaihthah loh tur a ni. Khawsik hian naupangah chuan kaih a siam thei a, khawsik sang lutuk 42.4°C leh a aia sang phei chuan thluak a tichhe thei hial a ni.<br />
<br />
<br />
<strong>Khawsik chhan:</strong> Khawsik chhan tam ber chu kan taksaah natna hrilk a lo luh vang (infection) a ni a, khawsik thlentu lar zualte chu:<br />
<ul><li><strong>Virus: </strong>hritlang leh khuh, hepatitis, HIV leh adangte(adt)</li>
<li><strong>Bacteria:</strong> pan hnai la, tonsil na, pneumonia, TB, zun in, adt.</li>
<li><strong>Parasites: </strong>malaria</li>
<li><strong>Taksaa dik lohna awm sa:</strong> SLE, Rheumatoid arthritis, adt</li>
<li><strong>Cancer:</strong> leukaemia, lymphoma, thin cancer leh adt.</li>
<li><strong>Damdawi:</strong> damdawi thenkhat khua tisik thei an awm bawk.</li>
</ul><strong> I khua a sikin engtinnge i tih ang?</strong> Khawsik tam tak chu amahin a reh ve leh mai thin. Na chhawkna Paracetamol 500mg ni khatah vawi 3 atanga vawi 6 vel thleng ei theih a ni. Chu bakah chuan<br />
<ul><li>Tui tam tawk in tur. Thingpui, Cofee leh alcohol lam chu in loh a tha.</li>
<li>Chawlh hahdam tur</li>
<li>Puan them fai tui vawta chiah huhin i taksa i dep vawt thei bawk. Tui vawta inbual erawh chu tih loh tur a ni. </li>
</ul> <strong>Engtikahnge doctor i rawn ang?</strong> Heng a hnuaia mi engpawh hi i neih chuan doctor rawn nghal ang che:<br />
<ul><li>I khawsikin zual lam a pan chuan emaw, ni 3 hnua i khua a la sik cheu chuan</li>
<li>I khawsik 40°C aia a san chuan</li>
<li>I khur emaw tlun emaw chuan</li>
<li>I lu a nat tel chuan</li>
<li>I taksa a sat viau laia i thlan a tlak si loh chuan</li>
<li>Mitvai, luak, ring(nghawng) na , tihrawl na emaw i neih tel chuan </li>
<li>I lu a hai emaw, i ngaihtuahna a buai deuh nuai chuan</li>
<li>A hma lawkah ram pawn lama i zin chuan</li>
<li>I taksaah bawl (rash) a awm tel chuan</li>
</ul><div class="factsheet"><strong>Doctor-in engtinnge a tih ang?</strong> Khawsik hi natna ni lovin taksa chhungrila natna awm rawn lanchhuah dan (symptom) pakhat mai a ni. Chuvangin, doctor-in i khawsik chhan kha a hmuhchhuah ngei a pawimawh a. I taksa a han endik (exam) a, i khawsik chhan a hre mai thei lo a nih chuan heng a hnuai mi <em>'test'</em> thenkhatte te hi ti turin a rawn mai thei che: </div><ul><li><div class="factsheet">Thisen <em>test</em></div></li>
<li><div class="factsheet">Zun leh ek <em>test</em></div></li>
<li><div class="factsheet">Hrawk chhung <em>swab </em>emaw khak emaw <em>exam </em></div></li>
<li>X-rays.</li>
</ul><strong>Inenkawl zuina:</strong> I natna an hmuh chhuaha zir a ni tawh ang.<br />
<br />
<br />
<strong>Naupang khawsik:</strong><br />
Naupang hi an khawsik sang hle mah se harh leh hlim hmel takin an awm thei. Tin, an khawsik a san viau chuan an kaih(convulsion) thei a, nausen phei chu an kaih pawhin puitling angin an tal awrh awrh ngai lo. Heng a hnuaia mi ang hi naupang/nausen chu a nih chuan doctor rawn vat a tha:<br />
<ul><li>Thla 6 hnuai lam</li>
<li>Taksaah bawl (rash) a awmin</li>
<li>40°C leh a aia sang khawsik</li>
<li>Na chhawknain a chhawk loh chuan</li>
<li>Luak emaw kawthalo emaw a telin</li>
<li>Chaw emaw tui emaw a ei/in duh lohin</li>
<li>A tah ban theih loh chuan</li>
<li>A zawi riau emaw a chauh hmel viau chuan</li>
<li>Kaih emaw phu deuh zawk zawka a awm chuan </li>
<li>A thaw a hahin </li>
<li>Na nei ni awm taka a lanin</li>
</ul>Nute hian an fate awm danah hriatna (instinct) thuk tak an nei a, i fa khawsik danah ngaih that lohna engpawh i neih chuan doctor pan nghal mai rawh.<br />
<h2> </h2>dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-1085660899764003417.post-2540292915333823012011-12-19T17:46:00.000-08:002012-01-04T04:00:14.295-08:00Post 3: Ka Tha Leh Mai Ang<div style="text-align: justify;">Mizote chauh pawh ni lovin khawvel mihring reng reng hian mahni chunga natna leh thil tha lo lo thleng hi pawm harsa kan ti a, dam lohna engemaw kan neih nikhua pawhin dam leh mai tura inngaihna kan nei lian em em a, hei hi thil tha tak a nih laiin that lohna tam tak a nei thei tih hi hre tel bawk ila. "Ka tha leh mai ang" ti chung zelin rei tak doctor inentir lovin mahniin kan tuar fo thin a, thenkhatte phei chu a tawpkhawkah, a 'loh-theih-loh' tak tak hunah kan inentir chauh thin. Inentir tlai lutuk hi mahni bawk a tuartu kan ni thin tih i hria ang u.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><strong>Inentir hma thatnate:</strong> Natna hrik taksaa a lo luh reng reng hian kan taksa hian nasa takin a lo do let nghal a, tam tak chu a hneh a, kan tha chhuak leh nghal mai bawk thin. Amaherawhchu, natna khirh leh nasa zualte chu taksain amah maiin a hneh lo va, damdawi leh enkawlna dang hmanga puih a lo ngai thin a ni. Puih hma poh leh damna 'chance' a tha thin. Chuvangin natnate hi kan taksain a lo tuar chuan a hma thei ang bera hmuh chhuah thuaia enkawl nghal vat hi a tha ber a, <em>cancer</em> leh natna khirh tak tak pawh hi hmuh chhuah thuaia enkawl vat chuan tihdam theih tam tak an awm thin a ni.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><strong>Inentir hi thil zahthak a ni lo:</strong> Natna leh dam lohna tawk miah lo mihring an awm lo. Mahni hriselna vawn that leh kan taksa enkawl ngun hi a pawimawh em em. Ram changkangahte phei chuan mi tam takin mahnia insawiselna neih hun nghak kher lovin a khat tawkin an hriselna enfiah turin doctor an rawn fo thin. An taksaa a lanchhuah hmain natna ruk an lo neih palh hlauh pawhin an hmu chhuak thuai a, an inenkawl dam thuai thin a ni. Natna thenkhat, zun thlum (diabetes) te, thisen sang ang chi te pawh hi taksaa a lan chhuah meuh chuan a lo nasa hle hman fo a ni. Chuvangin, taksaa harsatna engemaw tawh kher nghak lo pawhin kan hriselna in 'check up' fo hi thil zahthlak ni lovin thil <em>finthlak</em> a ni zawk.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><strong>I hriselna kha nangma mawhphurhna a ni:</strong> I hrisel leh sel loh chungchangah khan mi dang ni lovin <strong>nangmah</strong> ngei kha a mawhphurtu i ni e! Ei leh inah te, zuk leh hmuam chungchangah te, hna thawh leh hahchawlh thuah te mahni i inenkawl uluk a pawimawh. Dam loh hritlan nikhuaah pawh "Ka tha leh mai ang" i tih chhung khan thil pawi tak a thleng thei a ni tih hriain a rang lama doctor rawn i ching thin dawn nia. </div>dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1085660899764003417.post-82427806506143473422011-12-17T15:34:00.000-08:002012-01-18T03:55:07.891-08:00Post 2: Hlauhawm Tak Leh Mak Taka Siam<div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt;"><span style="font-family: Calibri;">“<i style="mso-bidi-font-style: normal;">I hnenah lawm thu ka hrilh ang che; hlauhawm tak leh mak taka siam ka ni si a”. (Sam 139:14)</i></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Calibri;">Mihring<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>taksa<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Pathianin a siam dan<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hi a mak<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>em em a, “khawl” (machine) ang pawhin ngaihtuah ila khawl ropui ber a tling hial awm e.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Taksa bung hrang<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hrang leh a hnathawh dante hi hetia han sawi sen mai chi pawh a ni lo va, taksa chhunga ‘khawl’ hrang hrangte thu khat vuaa inlungrual taka an thawh ho dan te hi chhui chian poh leh a mak tawlh tawlh a ni ber mai.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Calibri;">Hriatna tizau atan kan taksa bung thenkhat makzia hi lo thlir thuak thuak teh<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ang: <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Calibri;"><a href="http://www.amazon.com/Skeletal-System-Giant-Chart/dp/1587799820/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1326887070&sr=1-1" target="_blank">Ruh: </a></span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 38.25pt; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Kan pian hlim hian ruh 350 vel neiin kan lo piang a, kan than len laiin<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ruh thenkhatte an inzawm a, kan han puitlin meuh chuan ruh 206 chauh kan nei ta a ni.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 38.25pt; mso-add-space: auto; mso-list: l2 level1 lfo1; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Ruh hi granite tlukin a chak a,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>nawhalh bawk tia lek hian Ton 9 a rit<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a dawl zo.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Calibri;"><a href="http://www.amazon.com/Muscular-System-Anatomical-Chart/dp/158779036X/ref=sr_1_2?s=books&ie=UTF8&qid=1326887070&sr=1-2" target="_blank">Tihrawl: </a></span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l4 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Tihrawl 600 chuang<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>i nei.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l4 level1 lfo2; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">I nuih hian tihrawl 17 i hmang a, i thinur i nur hian tihrawl 47 lai i hmang thung!</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Calibri;"><a href="http://www.amazon.com/Systems-Body-Digestive-System-2e/dp/0702033677/ref=sr_1_3?s=books&ie=UTF8&qid=1326887204&sr=1-3" target="_blank">Digestive System:</a> </span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Ni tin chil litre 1.7 vel kan tichhuak a, dam chhungin gallon 10,000 vel kan tichhuak hman.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Mi pangngai hian kum khatah chaw kg 500 vel a ei thin.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l1 level1 lfo3; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Pumpui chhung lam tuamtu ‘cells’ te hi pumpui thurin a tihchhiat<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>hmain ni 3 vel dan zelah a tharin an inthlak vek thin.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Calibri;"><a href="http://www.amazon.com/Remarkable-Respiratory-System-Goodbodys-Buddies/dp/0778744302/ref=sr_1_2?s=books&ie=UTF8&qid=1326887283&sr=1-2" target="_blank">Respiratory System:</a></span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l6 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Mihring pangngai hi ni tin vawi 22,000 vel<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kan thaw a,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>boruak litre 11,500<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>vel kan thaw lutin kan thawchhuak hman. Minit khatah Oxygen<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>250ml thaw lutin Carbon Dioxide 200ml kan thaw chhuak thung.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l6 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Chuap chhunga thisen zamte hi zawm khawm ta ila kilometer 1,600 vela sei a ni ang.</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l6 level1 lfo4; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Chuap chhung pindan te tete hi kaipharh ta vek ila Tennis Court khuh thei khawpa hlai an ni ang.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Calibri;"><a href="http://www.amazon.com/Amazing-Circulatory-System-Goodbodys-Buddies/dp/0778744310/ref=sr_1_3?s=books&ie=UTF8&qid=1326887528&sr=1-3" target="_blank">Heart & Circulatory System:</a></span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Lung hi minit khatah vawi 72 vel phuin, ni tin vawi 100,000 chuang a phu a, kum khatah<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>40,000,000 vel a phu hman</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Lung hian ni tin thisen gallon 2,000 vel a pam (pump) chhuak a, dam chhungin gallon maktaduai khat leh a chanve vel a pump a, chu chu oil tanker 200 vel phur tawk a ni! </span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l3 level1 lfo5; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Thisen zam zawng zawng hi zawm khawm tai la mel 60,000 vela sei a ni ang!</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Calibri;"><a href="http://www.amazon.com/Amazing-Brain-Robert-Ornstein/dp/0395585724/ref=sr_1_2?s=books&ie=UTF8&qid=1326887468&sr=1-2" target="_blank">Central Nervous System:</a></span></b></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo6; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Mihring pakhat thluak hian khawvela telephone zawng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>zawng<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>thu thawn zat aia tam ni khatah a thawn chhuak thei!</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l0 level1 lfo6; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;">Thluak atanga taksa peng danga thuthawn kal chak zawng chu darkar khatah<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>mel 248 vel ang a ni.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Calibri;">Heng bak pawh mihring taksa ropuizia sawi tur tam tak a la awm a, sawi<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>sen<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>a ni lo. Amaherawhchu, heng kan sawi baka thil chiang em em mai chu hei hi a ni:</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Pathian hian mihring taksa hi HRISEL tur leh natna laka mahni inveng thei turin a siam! </b>He mi tichiangtu thil thenkhat chauh lo tarlang leh ila:</span></div><div class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l5 level1 lfo7; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Taksa pianphung:</b><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Kan taksa peng derdep leh venhim ngai apiang (entir nan thluak, lung, adt) te hi fel takin ruh khauh tak chhungah a thun thlap a!<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>A ruah tui dawng lo zawnga kan hnar kua a han dah te hi a va finthlak em!<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Kan vun te hi ‘water proof’ ngatin a siam a, chu mai ni lovin vuna thlan leh thil dang awmte hian natna hrik engpawh an tihlum zung zung thei zu nia!<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l5 level1 lfo7; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Mahni in ‘repair’ thei tur siam:</b><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Taksaah hliam emaw pem emaw lo awm se engmah<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ti lo mah ila taksa kha amah leh amah in ‘repair’ turin hma a la nghal hmiah hmiah zel.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Doctor ten mi an zai pawhin damlo taksaa an zaina hmuamhma tidama tiphuitu chu taksaa thil awmsate kha an ni.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Thisen lo chhuak ta se la, chu pawh chu a tiphui turin hma a la nghal a, tuisik ang maia a luan reng loh nan thisen chu a lo khang nghal a, chu chuan thisen chhuak chu a titawp thin a ni. <b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin: 0in 0in 0pt 0.5in; mso-list: l5 level1 lfo7; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Taksaa tuiril:</b> Thisen, mittui, chil leh hnap te thleng hian<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>natna hril tihhlum theihna an nei vek!<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin: 0in 0in 10pt 0.5in; mso-list: l5 level1 lfo7; text-align: justify; text-indent: -0.25in;"><span style="font-family: Symbol; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font-family: "Times New Roman";"> </span></span></span><span style="font-family: Calibri;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Ral do khawl <a href="http://www.amazon.com/Immune-System-Amazing-Human-Body/dp/0761430547/ref=sr_1_1?s=books&ie=UTF8&qid=1326887616&sr=1-1" target="_blank">(Immune System):</a></b><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Immune system ropuizia hi chu sawi fiah thiam harsa khawp a ni!<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Natna hrik taksaa<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>lo lutte an lo tihlum chauh ni lovin,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>dam chhungin chung natna hrik laka taksa lo inveng thei tura buatsaihtu a ni!<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Natna hrik lo lut apiang an lo tihhlum bakah an lo chhinchhiah thlap thlap a, an theihnghilh leh ngai tawh lo! Ni dangah khang natna hrik ang kha lo lut leh ta se an lo hre nghal chat chat thei zel a, a tihhlum dan bik an thiam sa kha an lo hmang nghal chat zel zu nia!<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 0in 0in 10pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Calibri;">Heng zawng zawng tlangkawmna chu hei hi a ni:<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;">Hriselna hi i chanvo a ni a, chu chu Pathianin a siam dan che leh a duh dan a ni bawk.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Chuvangin, i taksa vawng hrisel tura mawhphurhna chu i chungah a tla nghal a, i hriselna tichhe thei thil zawng zawng lakah inveng fimkhur ang che.</i></b></span></div>dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1085660899764003417.post-89882786506152217202011-12-16T22:55:00.000-08:002012-02-12T13:30:06.949-08:00Post 1: Inhmelhriattirna<div class="post-body entry-content" id="post-body-1953541296109192632">Han ti ve rawih ang aw! <br />
<br />
<div style="text-align: justify;">Mizo tawng hmang Blog tam tak kan neih zingah hriselna lam thu leh hla bik liau liau atana Blog siam hi ka la hre lem lo va. Saptawng hmang thiamte tana hreiselna leh damdawi lam tarlanna website/blog chhiarsen loh an awm laiin Mizo tawng erawh chuan hmuh tur a vang hle a, a rualawhthlak hle bawkin ka hria.</div><br />
<div style="text-align: justify;">Mi tam takin hriselna kawnga doctor rawn zung zung tur kan hmuh loh avang leh rawn man pawh kan neih remchan loh fo avangin ngawi rengin kan natnate a rukin kan tuar ngawt ngawt thin a nih hi. Chutiang a nih avang tak chuan awlsam zawka hriselna lam thukhawchang chhiar tur a awm theih nan leh, a mamawh zualte tana hriselna/natna chungchanga zawhna zawh theihna remchang siam pahin he blog hi ka han buatsaih ve tawp mai a ni e. Theih ang angin in zawhnate chhan zel kan tum dawn nia. Hmaichhana doctor rawn chu tluk lo mahse kawng tam takah kan tangkaipui tho ka beisei. </div><br />
<div style="text-align: justify;">Comment atangin zawhna lam pawh a zawh theih bakah, "<strong>Doctor Rawnna</strong>" tihah hian i harsatnate sawiin doctor i rawn thei a, "Add Comment" tihah hian click keuh mai tur ani. A phek hi a in 'load' muang deuh mai thei a, dawhtheih deuh pawh a ngai mai thei. A tul chuan email lam thlengin hman tangkai theih turah ngai ila, <strong>Contact Me</strong> tihah hian min han email dawn nia. Han ti chhin phawt ila, tih dan tha zawk kan la zir chhuak chho zel ang chu. Engti kawng zawng emaw tala he blog tlawhtuten in lo tangkaipui chuan he blog siam chhan hi a hlawhtling tihna a ni ang.</div> <br />
<div style="clear: both;"></div></div><div class="post-footer"><div class="post-footer-line post-footer-line-1"></div></div>dinahttp://www.blogger.com/profile/16170491724691051121noreply@blogger.com25